Tuesday, October 22, 2013

សមត្ថកិច្ច​យក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ធ្វើ​កន្លែង​ហ្វឹកហាត់​បង្ក្រាប​បាតុករ

ប៉ូលិស ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ៦១០  
សមត្ថកិច្ច​ដើរ​កាត់​កន្លែង​ហ្វឹកហាត់​ដើម្បី​បង្ក្រាប​ក្រុម​ បាតុករ​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ កាល​ពី​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី​២១ តុលា ឆ្នាំ​២០១៣។ RFA/Van Vichar
2013-10-21
ដោយ វណ្ណ វិចារ
VOA
ក្រុម​សមត្ថកិច្ច​រាប់​រយ​នាក់ ប្រដាប់​ដោយ​កាំភ្លើង​បាញ់​គ្រាប់​ខ្យល់ កាំភ្លើង​អាកា ដំបង​ឆក់ ខែល និង ឡាន​ទឹក បាន​ដណ្ដើម​យក​ទីលាន​សេរីភាព​ដែល​ជា​កន្លែង​សម្រាប់​ប្រជុំ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ តវ៉ា និង​បញ្ចេញ​មតិ​រិះគន់​តែ​មួយ​គត់​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ យក​ធ្វើ​ជា​កន្លែង​ហ្វឹកហាត់​បង្ក្រាប​បាតុកម្ម។
ក្រុម​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ​ជាង ៥០០​នាក់​ដែល​គ្រោង​ជួប​ជុំ​គ្នា​សម្ដែង​មតិ ក៏​ត្រូវ​សមត្ថកិច្ច​ដេញ​ឲ្យ​ទៅ​ជួប​ជុំ​គ្នា​នៅ​ខាង​កើត​ស្ពាន​នាគ ដែល​មាន​ចម្ងាយ​ជាង ១០០​ម៉ែត្រ ពី​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ។
សមាជិក​បណ្ដាញ​ពហុ​វិស័យ កញ្ញា ច្រឹក សុភា មាន​ប្រសាសន៍​ថា ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​មាន​បំណង​តែ​មួយ​គត់ គឺ​ដើម្បី​រួម​គ្នា​បញ្ចេញ​មតិ ស្វែង​រក​ដំណោះស្រាយ​លើ​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ក្នុង​សង្គម រួម​មាន​បញ្ហា​ទំនាស់​ដីធ្លី សេរីភាព​បញ្ចេញ​មតិ និង​ពិសេស​ស្វែង​យល់​ពី​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ដែល​ជា​ច្បាប់​កំពូល​របស់​ជាតិ។
កញ្ញា​បន្ត​ថា ប្រមុខ​រាជរដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន នៅ​ពេល​ប្រកាស​នយោបាយ​ដឹកនាំ​ប្រទេស បាន​បញ្ជា​មន្ត្រី​របស់​ខ្លួន​ឲ្យ​រៀបចំ​សមាជ​ប្រជាជន ប៉ុន្តែ​ពេល​ពលរដ្ឋ​ជួប​ជុំ​គ្នា​សម្ដែង​មតិ​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ បែរ​ជា​ប្រើ​លេះ​ផ្សេងៗ​ដើម្បី​រារាំង​ទៅ​វិញ។
កញ្ញា​បញ្ជាក់​ថា ពលរដ្ឋ​ពិត​ជា​មាន​ការ​សោកស្ដាយ​ជា​ខ្លាំង បន្ទាប់​ពី​សមត្ថកិច្ច​ដណ្ដើម​ទីលាន​បញ្ចេញ​មតិ​ទៅ​ធ្វើ​ជា​ទីលាន​ហាត់​សម​ យុទ្ធ​បង្ក្រាប​បាតុករ៖ «សំខាន់​យើង​ធ្វើ​សមាជ​នេះ ចង់​ប្រាប់​វិញ​ថា យើង​ធ្វើ​ហើយ តែ​យើង​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​សោកស្ដាយ​ទៅ​វិញ។ ខ្ញុំ​វា​ហួស​ចិត្ត​នៅ​ពេល​ខ្ញុំ​មក​ដល់​សួន គេ​សម​យុទ្ធ វា​មិន​ដែល​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​រៀបចំ​សម​យុទ្ធ»
ទោះ​ជា​បែប​ណា​ក្តី ក្រុម​ប្រជាពលរដ្ឋ​មក​ពី​សហគមន៍​នានា នៅ​តែ​រៀបចំ​វេទិកា​សមាជ​ប្រជាជន​តាម​ការ​គ្រោង​ទុក។ ក្រុម​ពលរដ្ឋ​ចង​ឆ្នូត​ពណ៌​ក្រហម​នៅ​លើ​ក្បាល​ដែល​មាន​សរសេរ​អក្សរ​ថា សមាជ​ប្រជាជន អ្នក​ខ្លះ​ទៀត​លើក​បដា​សរសេរ​រៀប​រាប់​ពី​គោលបំណង​សមាជ។ ក្រុម​ពលរដ្ឋ​បាន​ឡើង​ថ្លែងការណ៍​ម្ដង​ម្នាក់ៗ​ស្ដីពី​ទុក្ខ​កង្វល់​របស់​ សហគមន៍​នីមួយៗ ដូចជា​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃ​ផល​នេសាទ​បណ្ដាល​មក​ពី​បទ​ល្មើស​នេសាទ​ខុស​ច្បាប់ បញ្ហា​រំលោភ​បំពាន​ដីធ្លី ការ​បាត់​បង់​ព្រៃឈើ បញ្ហា​ប្រាក់​បៀវត្ស​មន្ត្រី​រាជការ បញ្ហា​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ ពុករលួយ សាំង​ឡើង​ថ្លៃ និង​ការ​គំរាមកំហែង​ពី​ក្រុម​អ្នក​មាន​អំណាច​ជាដើម។
នៅ​ខាង​ក្រៅ​វេទិកា​កណ្ដាល​ថ្ងៃ​ក្ដៅ​នេះ​វិញ គេ​សង្កេត​ឃើញ​ក្រុម​សមត្ថកិច្ច​បង្ក្រាប​ប្រដាប់​ដោយ​ខែល និង​ដំបង​ឆក់ អង្គុយ​ចាំ​រួច​ជា​ស្រេច។ សមត្ថកិច្ច​ទាំង​នោះ​ប្រាប់​ថា ពួកគេ​រង់ចាំ​បញ្ជា​ពី​ថ្នាក់​លើ បើ​ថ្នាក់​លើ​ឲ្យ​វាយ​បណ្ដេញ​ពួក​អ្នក​ស្រុក គឺ​ពួក​គេ​ចាត់ការ​តែម្ដង។
តំណាង​ប្រជាពលរដ្ឋ​មក​ពី​សហគមន៍​នេសាទ​សមុទ្រ ត្រពាំងរពៅ ខេត្ត​កំពត លោក ជា ប៊ុនធឿន មាន​ប្រសាសន៍​ថា ប្រជា​សហគមន៍​នេសាទ​កំពុង​ប្រឈម​នឹង​ការ​ដាច់​បាយ ដោយសារ​តែ​ផល​នេសាទ​ធ្លាក់​ចុះ។ លោក​បន្ត​ថា ទូក​នេសាទ​បរទេស​ដែល​ប្រើ​ឧបករណ៍​ខុស​ច្បាប់ បាន​ចូល​លុកលុយ​ដែន​នេសាទ​របស់​អ្នក​ស្រុក ដោយ​មាន​មន្ត្រី​ជំនាញ​នៅ​ពី​ក្រោយ​ខ្នង។
លោក​បញ្ជាក់​ថា លោក​មក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ថ្ងៃ​នេះ ដើម្បី​យក​កង្វល់​នេះ​ឲ្យ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ដោះស្រាយ ប៉ុន្តែ​បែរ​ជា​អស់​សង្ឃឹម៖ «ផ្ទះ ​នោះ​ប្រក់​មេឃ​ហើយ ព្រោះ​ផល​នេសាទ​សមុទ្រ​វា​ច្រើន​ពេក រត់​ពី​ត្រពាំងរពៅ ទៅ​ដល់​កន្លែង​នេសាទ​ចំណាយ​ប្រេង ១០​លីត្រ​ហើយ។ អាណត្តិ​ទី​១ ថា​ដោះ (ដោះស្រាយ) ទី​២ ថា​ដោះ ទី​៣ ទី​៤ ថា​ដោះស្រាយ ចុះ​អាណត្តិ​ទី​៥ បាន​រៀបចំ​ហើយ​នៅ?»
ទាក់ទង​នឹង​ការ​យក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​យក​ទៅ​ហាត់​សម​នេះ មន្ត្រី​ដឹកនាំ​កម្លាំង​ហ្វឹកហាត់​ប្រាប់​ថា ក្រុម​នគរបាល​សណ្ដាប់ធ្នាប់​ធ្វើ​តាម​បញ្ជា​ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ ក្នុង​បំណង​ត្រៀម​ខ្លួន​រក្សា​សណ្ដាប់ធ្នាប់​ជូន​សង្គម មិន​មែន​ត្រៀម​ប្រើ​ហិង្សា​ទេ ហើយ​ក៏​មិន​មាន​បំណង​បង្ក្រាប​ពលរដ្ឋ​សម្ដែង​មតិ​ដែរ បើ​សិន​ជា​ការ​សម្ដែង​មតិ​នោះ​សម​ស្រប​តាម​ច្បាប់។ ប៉ុន្តែ​មន្ត្រី​រូប​នេះ​បដិសេធ​មិន​ឆ្លើយ​ថា រូប​គាត់​មិន​ដឹង​ថា​មូលហេតុ​អ្វី​ទើប​យក​ទីលាន​​ប្រជាធិបតេយ្យ​មក​ ហ្វឹកហាត់​ឡើយ។
វិទ្យុ​អាស៊ីសេរី មិន​អាច​សុំ​ការ​ពន្យល់​បន្ថែម​ពី​ស្នងការ​នគរបាល​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក ជួន សុវណ្ណ បាន​ទេ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២១ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១៣។
ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​នេះ ប្រធាន​មជ្ឈមណ្ឌល​អប់រំ​ច្បាប់​សម្រាប់​សហគមន៍ លោក យ៉េង វីរៈ ដែល​ឃ្លាំមើល​ដំណើរការ​សមាជ​ប្រជាជន​ពេញ​មួយ​ព្រឹក​នោះ មាន​ប្រសាសន៍​ថា អាជ្ញាធរ​ត្រូវ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពលរដ្ឋ​ឲ្យ​ចូល​រួម​គ្រប់​សកម្មភាព​សង្គម នយោបាយ និង​វេទិកា​សម្ដែង​មតិ​នានា ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​សង្គម។ លោក​បន្ត​ថា តាម​ច្បាប់ ពលរដ្ឋ​មាន​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​ផ្តុំ ជួបជុំ​សម្ដែង​មតិ​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ដែល​មាន​អាជ្ញាធរ​ជា​អ្នក​ការពារ​សណ្ដាប់ធ្នាប់។
លោក​បញ្ជាក់​ថា វា​ជា​រឿង​គួរ​ឲ្យ​អស់​សំណើច​នៅ​ពេល​ដែល​សមត្ថកិច្ច​យក​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ធ្វើ​ជា​ទីតាំង​ហ្វឹកហ្វឺន​នោះ៖ «បាតុកម្ម ​ដោយ​សន្តិវិធី​អី​នេះ​ត្រូវ​តែ​ទទួល​បាន​ការ​ឆ្លើយ​តប​ជា​វិជ្ជមាន តែ​ថ្ងៃ​នេះ​ជា​ឧទាហរណ៍​មួយ​ទៀត​បង្ហាញ​ថា សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ​ដែល​ធានា​ដោយ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ​ហ្នឹង អត់​ត្រូវ​បាន​គោរព​ទេ»
អង្គ​សមាជ​ប្រជាជន ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​នៅ​វេលា​ម៉ោង ១១ និង ១៥​នាទី​ព្រឹក ដោយ​ក្រុម​ពលរដ្ឋ​សម្រេច​លុប​ចោល​កម្មវិធី​សំខាន់ៗ មួយ​ចំនួន ដូចជា​អ្នក​ជំនាញ​ឡើង​ពន្យល់​ពី​ខ្លឹមសារ​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ និង​វេទិកា​ជួប​ជាមួយ​តំណាងរាស្ត្រ​ជាប់​ឆ្នោត​នៃ​បក្ស​ទាំង​ពីរ។ ពលរដ្ឋ​បាន​ត្រឹមតែ​ច្រៀង​ចម្រៀង ចែក​សៀវភៅ​ស្ដីពី​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ និង​ពន្យល់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​លើ​តួនាទី​របស់​រដ្ឋាភិបាល រដ្ឋ​សភា តុលាការ តួនាទី​ព្រះមហាក្សត្រ តួនាទី​ក្រុមប្រឹក្សា​ធម្មនុញ្ញ ព្រម​ទាំង​ជំរុញ​បញ្ហា​ស្ត្រី​និង​នយោបាយ។
នៅ​កម្ពុជា​មាន​សាលា​ហ្វឹកហ្វឺន​កង​កម្លាំង ទាំង​សាលា​ខ្នាត​មធ្យម​និង​ខ្នាត​តូច​គ្រប់​ភូមិ​ភាគ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស ប៉ុន្តែ​អាជ្ញាធរ​មិន​ជ្រើសរើស​ជា​ទីតាំង​ហ្វឹកហាត់​ទេ។ ម្យ៉ាង​ទៀត ដីធ្លី​ជា​កម្មសិទ្ធិ​របស់​រដ្ឋ ដូច​ជា​ដី​ពហុកីឡាដ្ឋាន​ជាតិ​អូឡាំពិក ដី​ស្តាត​ចាស់ និង​ដី​តាម​ក្រសួង​មន្ទីរ​មួយ​ចំនួន​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​ប៉ាន់ ក៏​ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​ពុះ​ច្រៀក​​លក់​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន​ដោយ​គ្មាន​តម្លាភាព និង​គួរ​ឲ្យ​សង្ស័យ។
ក្រុម​សង្គម​ស៊ីវិល​រិះគន់​ថា ការ​ហ្វឹកហាត់​របស់​សមត្ថកិច្ច​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ជា​ការ​គំរាម​យ៉ាង​ខ្លាំង​ចំពោះ​ការ​សម្ដែង​មតិ។ តើ​រាជរដ្ឋាភិបាល​អត់​កន្លែង​ហ្វឹកហាត់​កង​កម្លាំង ឬ​ចង់​ហ្វឹកហាត់​កង​កម្លាំង​នៅ​ទីលាន​ប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បី​ស្វាគមន៍​ខួប ៤​ឆ្នាំ នៃ​ការ​អនុម័ត​របស់​សភា​បង្កើត​ច្បាប់​ស្ដីពី​បាតុកម្ម?

No comments: