Cambodia-National Rescue Party: October 2013

Wednesday, October 30, 2013

វិភាគ៖ តើជំនួបរវាងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក ហ៊ុន សែន នៅដើមខែវិច្ឆិកានេះ អាចបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយឬទេ?

ជំនួបលើកទីពីររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (រូបថត ញឹម សុខន)

ថ្ងៃពុធ ទី30 ខែតុលា ឆ្នាំ2013
ដោយ៖ ពៅ មេត្តា
VOD

ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ត្រៀមលក្ខណៈរួចហើយ នៃការជួបពិភាក្សាលើកទី៣នៅដើមខែវិច្ឆិកា ដើម្បីស្តាប់ពីតម្រូវការគ្នាទៅវិញឈានទៅរកចំណុចឯកភាពរួមក្នុង ការដឹកនាំប្រទេស បញ្ចប់ភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយ។

ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីរបានជួបគ្នាពីរលើករួចមកហើយ កាលពីថ្ងៃទី១៦ និង១៧ ខែកញ្ញា គឺខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន សែន ជាអនុប្រធានគណបក្ស ចំណែកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដឹកនាំលោក សម រង្ស៊ី ជាប្រធានគណបក្ស។ បន្ទាប់ពីជំនួបភាគី ទាំងពីរបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ និងសន្និសីទរួមគ្នាប្រាប់ទៅសាធារណជនថា ជំនួបនោះទទួលបានជោគជ័យ។

ជោគជ័យដែលបក្សទាំងពីរលើកឡើង ហាក់មានតែលើក្រដាស គឺមិនមានឥទ្ធិពលក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយទេ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសម្រេចបង្កើតសភា និងរដ្ឋាភិបាលដោយឯកបក្ស ចំណែកគណបក្សប្រឆាំងបន្តដឹកនាំធ្វើបាតុកម្ម និងប្រមូលស្នាមមេដៃដាក់ទៅ សហគមន៍អន្តរជាតិឲ្យដាក់សម្ពាធលើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។

តើការជួបគ្នាលើកគ្នាទី៣នេះ អាចទទួលជោគជ័យលើក្រដាស ដូចលើកទី២ទៀត ឬទទួលបានជោគជ័យពិតប្រាកដ ដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយបាន?

ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក អ៊ូ វីរៈ មានជំនឿថា ជំនួបនោះអាចឈានដល់ចំណុចឯកភាពគ្នា ទម្លាយភាពទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយបាន។ លោកបញ្ជាក់ថា ពេលនេះ គណបក្សទាំងពីរហាក់ដូចជា បង្ហាញជំហរចង់ដោះស្រាយបញ្ចប់វិបត្តិនយោបាយ ដែលនៅសេសសល់ ៖ “តាំងពីដើមមក កន្លែងដែលខុសគ្នាគឺតិចតួចបំផុត មិនសូវជាមានខុសគ្នាច្រើនប៉ុន្មានទេ ទន្ទឹមគ្នាថ្ងៃ ១៦និង១៧ គឺមិនខុសគ្នាប៉ុន្មានទេ ទន្ទឹមគ្នានោះគន្លឹះដែលខុសគ្នានោះ ច្រើនតែលើកជាលក្ខណៈនយោបាយ លក្ខណៈជាការនិយាយជាមួយអ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន ជាជាងការពិត”។

ចាប់ពីថ្ងៃទី១ នៃការធ្វើបាតុកម្មលើកទី៣របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សមាជិកគណៈចិន្ត្រៃយ៍ គណបក្សគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ស ខេង និង លោក ជាម យៀប រួមទាំងសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ នៃរដ្ឋសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនលោក ឈាង វុន បានបញ្ជាក់ថា គណបក្សនេះត្រៀមលក្ខណៈរួចហើយសម្រាប់ចរចាជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ។

សម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃទី២៨ខែតុលា បានប្រជុំផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួន ហើយកំណត់យកចំណុចចំនួនបី ដើម្បីត្រៀមចរចាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាគឺទី១ ស៊ើបអង្កេតរកការពិតនៃការបោះឆ្នោត ទី២ ដូរគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងទី៣ ទទួលយកអនុសាសន៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការNDI និងអង្គការខុមហ្វ្រែល ជុំវិញដំណើរការបោះឆ្នោត។

បើពិនិត្យលើចំណុចទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហាក់ដូចជាមានចំណុចខ្លះ មានការស្របគ្នា គឺការធ្វើកំណែទម្រង់ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងការទទួលយកអនុសាសន៍របស់ អ្នករាយការណ៍ពិសេស និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល។ នៅក្នុងខែតុលារដ្ឋាភិបាល ដែលបង្កើតដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានរៀបចំគម្រោងរៀបចំសិក្ខាសាលា ប្រមូលយកអនុសាសន៍នានា ដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត។

តែចំណុចមួយក្នុងចំណោមចំណុចទាំងបី ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាមទារនោះ គឺការបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យស៊ើបអង្កេតពីភាពមិនប្រក្រតី នៅពេលបោះឆ្នោត គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនទាន់ ធ្វើសកម្មភាពណាមួយឆ្លើយតបនិងចំណុចនេះទេ។

អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមលោក កែម ឡី មិនមានជំនឿថា ជំនួបលើកទី៣ រវាងលោក ហ៊ុន សែន និង លោក សម រង្ស៊ី នោះ អាចឈានដល់ការទម្លាយភាព ទាល់ច្រកផ្នែកនយោបាយទេ ដោយលោកអះអាង ការទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហាក់ដូចជាមាន ការប្រែប្រួលមិនមានគោលជំហរច្បាស់លាស់ ចំណែកគណបក្សប្រជាជន មិនមានភាពស្មោះ ត្រង់ក្នុងទទួលយកទៅជជែក។ លោក កែម ឡី ជំរុញឲ្យគណបក្សទាំងពីរជជែកគ្នា ដាក់ចំណុច នៃការពិភក្សាគឺផ្តោតសំខាន់លើផលប្រយោជន៍ជាតិ និងប្រយោជន៍ម្ចាស់ឆ្នោត ៖ “គួរតែត្រឡប់ទៅជជែកគ្នាវិញ ថាតើលក្ខខណ្ឌណាខ្លះ ដែលយើងគួរយកមកជជែកគ្នា ដើម្បីបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ លក្ខខណ្ឌណាខ្លះដើម្បីប្រយោជន៍សហគមន៍ លក្ខខណ្ឌណាខ្លះដើម្បីប្រយោជន៍សង្គមបានជួយគ្នា ហើយមិនដែលអត់ថារាំងស្ទះអ្វីទេ”។

ក្រោយពេលប្រកាសលទ្ធផល នៃការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចោទគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាថា ជាអ្នកលួចបន្លំសន្លឹកឆ្នោត ហើយប្រកាសមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផល ចំណែកបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុប ដែលសមាជិក២៨ប្រទេស ជំរុញឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតភាពមិនប្រក្រតី នៅពេលបោះឆ្នោតឲ្យមានតម្លាភាព។

កាលពីចុងខែកញ្ញា អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិលោក សុរិយា ស៊ូប៊ែឌី ជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បន្តការ ពិភាក្សាដោះស្រាយភាពជាប់គាំងនយោបាយ ដោយសន្តិវិធី ដោយតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាធំ៕

បក្សជាប់ឆ្នោតជួបចរចាគ្នាសប្តាហ៍នេះ

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន (ឆ្វេង) និងលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គ្រោងនឹងជួបចរចាជាលើកទីពីរ ដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយ នៅក្នុងសប្ដាហ៍នេះ។ ស្រ៊ុន/លីណា

Wednesday, 30 October
2013 មាស សុខជា
The Phnom Penh Post

មូលហេតុដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំឲ្យមានការចូលរួមពីអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ ហើយស្នើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពិភាក្សានៅក្រៅរដ្ឋសភាគឺដើម្បីធានានូវតម្លាភាព និងមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់។

ភ្នំពេញៈ ក្រុមមន្រ្តី បានឲ្យដឹងថា ជំនួបចរចាលើក ទី២ រវាងគណបក្សកាន់អំណាចនិងគណបក្សប្រឆាំងនឹងធ្វើឡើងជាថ្មីទៀត នៅក្នុងសប្តាហ៍នេះ ដែលជំនួបលើកនេះ អាចមានការចូលរួមពីតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដើម្បីស្វែងរក យន្តការបញ្ចប់វិវាទ ទាក់ទងទៅនឹងការមិនចុះសម្រុងគ្នា លើភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីខែ កក្កដា កន្លងទៅ។

លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពីម្សិលមិញថា គណៈកម្មាធិការអចិន្រៃ្តយ៍ នៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានសម្រេចកំណត់ពេលចរចាជាមួយនឹង មេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជន ក្នុងសប្តាហ៍នេះ ឬដើមខែក្រោយ ហើយលោកនឹងស្នើសុំគណបក្សប្រជាជន ពិភាក្សានៅក្រៅរដ្ឋសភា ហើយត្រូវមានអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ និងអន្តរជាតិចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះ ហើយការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោតត្រូវតែធ្វើ ឡើង។

គណបក្សប្រជាជន បានបដិសេធជាច្រើនលើកមកហើយ ចំពោះសំណើរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលស្នើឲ្យបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យក្រៅក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតទៅលើភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោត ដោយលើកឡើងថា ការដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីបានធ្វើឡើងចប់សព្វគ្រប់អស់ហើយតាម រយៈ គ.ជ.ប និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ។ ប៉ុន្តែគណបក្សប្រឆាំងបានចោទប្រកាន់ថា ស្ថាប័នទាំងនេះ គឺជាឧបករណ៍បម្រើនយោបាយឲ្យគណបក្សប្រជាជនដែលមិនអាចយកជាការបាន ឡើយ។

លោក សម រង្ស៊ី បានថ្លែងថា៖ «យើងចង់រកយន្តការដែលអាចរកដំណោះស្រាយបាន ទាក់ទងនឹងភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការបោះឆ្នោតលើកមុន ហើយទាក់ទងនឹងការធ្វើកំណែទម្រង់សម្រាប់ការបោះឆ្នោតលើកក្រោយ»។

លោក សម រង្ស៊ី បានបន្តថា មូលហេតុដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំឲ្យមានការចូលរួមពីអ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ ហើយស្នើឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ពិភាក្សានៅក្រៅរដ្ឋសភាគឺដើម្បីធានានូវតម្លាភាព និងមានមូលដ្ឋានច្បាស់លាស់។

ជាមួយនឹងការចរចានេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានកំណត់បីចំណុច សម្រាប់ពិភាក្សាជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជន រាប់ទាំងការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត ការធ្វើកំណែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ផ្អែកតាមអនុសាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំទាំង ៩ រូប នៅក្នុង គ.ជ.ប ដោយលោកសម រង្ស៊ី លើកឡើងថា បញ្ហាភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត គឺដោយសារតែមេដឹកនាំ គ.ជ.ប ទាំងនោះ។ លោក សម រង្ស៊ី បានបន្ថែមទៀតថា៖ «មេដឹកនាំទាំង ៩ រូបរបស់ គ.ជ.ប មិនអាចកាន់តំណែងតទៅទៀតទេ ទុកឲ្យគេលាលែង ជាសញ្ញាដើម្បីរកមេដឹកនាំថ្មីមកជំនួស ចៀសវាងការកើតមានឧបសគ្គចំពោះការធ្វើកំណែទម្រង់»។ លោកបានគូសបញ្ជាក់ទៀតថា ការធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប ត្រូវឈរលើមូលដ្ឋាននៃអនុសាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។

ទាក់ទងនឹងកិច្ចចរចាថ្នាក់កំពូលនេះ លោក ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួង មហាផ្ទៃ ដែលជាអ្នកសម្របសម្រួលក្រុមចរចាខាងភាគីគណបក្សប្រជាជន បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពីម្សិលមិញថា មេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជន នៅតែបើកចំហទ្វារចរចា ជាមួយនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយថា លោក សម រង្ស៊ី ដែលបានតវ៉ាចំពោះលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត អាចទូរស័ព្ទមកលោកនៅពេលណាក៏បាន ដើម្បីបើកការចរចាជាថ្មី។ លោក ស ខេង បានថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះ ទូរស័ព្ទខ្ញុំនៅតែបើក ប្រសិនបើឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី ចង់ទាក់ទង ឯកឧត្តម គួរទាក់ទងតាមទូរស័ព្ទ»។

ចំពោះចំណុចទាំងបី ដែលបានស្នើដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សម្រាប់ជារបៀបវារៈនៃការ ចរចា លោក ស ខេង បានបញ្ជាក់ថា តាងនាមឲ្យគណបក្សប្រជាជន លោកមិនជំទាស់សំណើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទេ ជាពិសេសគណបក្សទាំងពីរត្រូវមកតុចរចា។ លោក ស ខេង បានបញ្ជាក់ថា៖ «វាផ្អែកទៅលើការចរចា។ ខ្ញុំមិនទាន់បដិសេធទេ។ ខ្ញុំនិយាយថា ខ្ញុំមានមូលហេតុរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិននិយាយអ្វីដោយគ្មានមូលហេតុច្បាប់ទេ»។

ប៉ុន្តែ លោក បានគូសបញ្ជាក់ថា ចំពោះការស៊ើបអង្កេតលើភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះឆ្នោត ត្រូវតែផ្អែកលើការព្រមព្រៀងនៃការចរចានៅថ្ងៃ ទី១៦ ខែ កញ្ញា ដែលវាចាំបាច់ត្រូវមាន គ.ជ.ប ចូលរួមក្នុងការស៊ើបអង្កេត។

ចំពោះការស្នើឲ្យមេដឹកនាំ គ.ជ.ប លាលែងពីតំណែង លោក ស ខេង បានថ្លែងថា ការផ្លាស់ប្តូរមេដឹកនាំ គ.ជ.ប ត្រូវផ្អែកលើយន្តការរបស់រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភា ព្រោះ គ.ជ.ប ជាស្ថាប័នអចិន្រៃ្តយ៍ បង្កើតឡើងដោយរដ្ឋសភា ហើយប្រសិនបើស្ថាប័ននេះត្រូវផ្លាស់ប្តូរ មេដឹកនាំថ្មី ត្រូវដាក់ជំនួសភ្លាមៗ។ ទាក់ទងនឹងកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប តាមអនុសាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ខេង បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វាមិនអាចធ្វើទៅបានទេ ដោយលោកបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងរៀបចំសិក្ខាសាលាស្តីពីកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប នៅចុងឆ្នាំនេះ ហើយថាតើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចូលរួម ឬយ៉ាងណា វាជាសិទិ្ធរបស់ពួកគេ។

ចំពោះបីចំណុច ដែលស្នើដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សម្រាប់ការចរចាលើកនេះជាមួយ នឹងគណបក្សប្រជាជន លោកបណ្ឌិត សុខ ទូច អ្នកវិភាគនយោបាយ រំពឹងថា ចំណុច ២ នៃចំណុចទាំង ៣ អាចទទួលយកដោយគណបក្សប្រជាជន ដោយលោកថា គណបក្សប្រជាជននៅពេលនេះ គ្រោងបើកសិក្ខាសាលាធ្វើកំណែទម្រង់ គ.ជ.ប។

លោក សុខ ទូច បានបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែការទទូចឲ្យស៊ើបអង្កេតលើការបោះឆ្នោត ខ្ញុំយល់ថា វាអាចពិបាក។ ប្រសិនបើគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិ ស្នើសុំចំណុចដទៃទៀតលើបញ្ហាតុលាការអំពើពុករលួយ តុល្យភាពអំណាចក្នុងរដ្ឋសភាវាអាចងាយស្រួល»។ លោកបានថ្លែងបន្តថា គេមិនគួរស្នើអ្វីដែលមិនអាចធ្វើទៅបាននោះទេ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើយើងវិលត្រឡប់ទៅធ្វើការស៊ើបអង្កេត អ្នកខុសគឺខុសទាំងអស់។ ខុស ទី១ គឺ គ.ជ.ប ខុស ទី ២ គឺក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ខុស ទី ៣ គឺគណបក្សប្រជាជន ខុស ទី ៤ គឺព្រះមហាក្សត្រ»៕ TK

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិព្រមានសើរើកិច្ចសន្យាប្រាក់កម្ចី និងគម្រោងវិនិយោគបរទេស

ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ សម រង្ស៊ី (REUTERS/Samrang Pring)

នៅក្នុងលិខិតចំហមួយជូនប្រទេស និងស្ថាប័នម្ចាស់ជំនួយរបស់ កម្ពុជា ដែលចេញផ្សាយនៅថ្ងៃអង្គារនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរបស់គណបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា អាណត្តិទី៥នេះទេ។ គណបក្សនេះព្រមានថានឹងសើរើឡើងវិញរាល់កិច្ចសន្យាផ្តល់ប្រាក់ កម្ចី និងការវិនិយោគបរទេសជាមួយរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីគណបក្សកាន់អំណាចបានអះអាងថា ការអំពាវនាវនេះគ្មានឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសម្ចាស់ជំនួយទេ។

អង្គារ 29 តុលា 2013
ដោយ ប៉ែន បូណា
RFI

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានចេញលិខិតចំហមួយ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដោយ ព្រមានប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងស្ថាប័នផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុដល់កម្ពុជាថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងសើរើឡើងវិញរាល់កិច្ចសន្យានានាដែលម្ចាស់ជំនួយទាំងនោះចុះ ហត្ថលេខាជាមួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា អាណត្តិទី៥នេះ។

គណបក្សប្រឆាំងដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខា បានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ។ គណបក្សនេះនៅតែចោទប្រកាន់រដ្ឋាភិបាល និងរដ្ឋសភាដែលបង្កើតឡើងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្រោមព្រះរាជាធិបតីភាពរបស់ព្រះមហាក្សត្រ កាលពីថ្ងៃទី ២៤ កញ្ញា ថាជារដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់ និងរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។

ដូច្នេះ រាល់កិច្ចសន្យា ការផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណលើគម្រោងវិនិយោគ ការដោះដូរ និងការជួលអចលនទ្រព្យជាមួយរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន គឺជាការមិនស្រប ច្បាប់ឡើយ។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានប្រាប់ទៅម្ចាស់ជំនួយ និងស្ថាប័នផ្តល់ជំនួយទាំងនោះថា កុំឲ្យពួកគេចូលរួមរំលោភឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។

នេះជាសកម្មភាពថ្មីទៀតរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងការរាំងខ្ទប់ សហគមន៍អន្តរជាតិ និងម្ចាស់ជំនួយកុំឲ្យគាំទ្រនិងផ្តល់ជំនួយដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ កាលពីក្នុងចន្លោះថ្ងៃទី២៣ដល់ ២៥តុលាកន្លងទៅ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំបាតុកររាប់ម៉ឺននាក់ យកញត្តិទាមទារ របស់ខ្លួនដែលមានស្នាមមេដៃអ្នកគាំទ្រជាង ២លាននាក់ ទៅដាក់ជូនការិយាល័យតំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ និងបណ្តាស្ថានទូតបរទេសជាច្រើនប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីទាមទារ ឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហាបោះឆ្នោត។

យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ជាម យៀប មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបញ្ចេញប្រតិកម្មថា ការទាមទាររបស់គណបក្សប្រឆាំងគ្មានឥទ្ធិពលអ្វីទៅលើសហគមន៍អន្តរជាតិ ទេ។ លោកបានប្រាប់វិទ្យុបារាំងអន្តរជាតិថា សហគមន៍អន្តរជាតិ និងបណ្តាស្ថាប័នផ្តល់ជំនួយនានាកំពុងធ្វើការជាមួយគណបក្សកាន់ អំណាច។

លោក ជាម យៀប បានហៅទង្វើរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថាជាការព្យាយាមបិទខ្ទប់ ដង្ហើមរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែ លោកអះអាងថា សហគមន៍អន្តរជាតិនឹងមិនធ្វើដូច្នេះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេកំពុងបង្កើនការគាំទ្រដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុននៅកម្ពុជានាខែក្រោយនេះគឺជា ភស្តុតាងថ្មីមួយទៀតនៃការគាំទ្ររបស់អន្តរជាតិចំពោះរដ្ឋាភិបាល កម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមការអះអាងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់បក្សកាន់អំណាច៕

លិខិតជំហរ អំពាវនាវដល់ប្រទេសជំនួយនានា ស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចី និងក្រុមហ៊ុនវិនិយោគ

US envoy calls for party talks

US ambassador to Cambodia William E Todd greets members of the press during a military training rally in Kampong Speu province in June. MENG KIMLONG

Tue, 29 October 2013
Meas Sokchea and Daniel Pye
The Phnom Penh Post

The United States has continued to back calls for an independent investigation into election irregularities.

Peaceful and constructive dialogue will enable the ruling and opposition parties to “overcome the current impasse”, US ambassador to Cambodia William Todd has said.
In a frank column in local media on Sunday, linked to from the US embassy in Phnom Penh’s website, Todd said the political climate was “unprecedented” and the stage set for leaders to act in the interest of voters.
“For the next step, I believe that both major political parties need to return to the negotiating table to chart a way forward that is in the best interests of all Cambodians,” he wrote.
“Peaceful and constructive dialogue can and will overcome the current impasse … A resolution achieved through dialogue would set the stage for progress in all aspects of Cambodia’s development.”
A number of countries – including Australia, France and Japan – have congratulated Prime Minister Hun Sen and the Cambodian People’s Party on winning the July 28 election. The US, UK and the European Union, among other foreign powers, however, have yet to lend their official support to Prime Minister Hun Sen’s government.
The United States has continued to back calls for an independent investigation into election irregularities.
“In my opinion, peaceful protests, supported by proper government security, demonstrate positive movement in the right direction and should become a normal and accepted part of Cambodia’s democratic process,” the column continued.
Both the ruling Cambodian People’s Party and the opposition Cambodia National Rescue Party yesterday cautiously welcomed the renewed call for dialogue, but there was no sign that a breakthrough could be in the offing.
Senior CPP lawmaker Cheam Yeap said the party leadership had not yet received a proposal for talks from the CNRP.
“It depends on my party leaders, especially Samdech Chea Sim, Samdech Techo Hun Sen and Samdech Heng Samrin – [they are] the decider of everything,” he said.
“We have just heard that Sam Rainsy will reopen negotiations; we have not seen any proposal … The stance of the Cambodian People’s Party, [is that] we are keeping the door open, but how it happens is up to my party presidents,” he added, seemingly softening his stance of a day ago, in which he said the CPP would only negotiate with the CNRP once it had agreed to take their seats in parliament.
CNRP spokesman Yim Sovann said that if and when negotiations take place, they must address serious issues, such as economic disparity, as well as election justice.
“We want the government to come to the table to talk about what the people want, not just what the CNRP wants, but what all Cambodian people want,” he said. “If the government is serious about [addressing] things like the distribution of wealth, they must let people participate and have their views heard.”
“Cambodia has yet another deadlock on its hands, when the reality is that the CPP and CNRP [initially] made some headway in terms of post-election negotiatons,” political analyst Peter Tan Keo said. “That’s when Todd should have come out with his support. It’s too little, too late now.”

បទវិភាគ៖ តើបាតុកម្មរបស់បក្សប្រឆាំងនឹងបានផលឬទេ?

មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ដឹកនាំបាតុករហែក្បួនបាតុកម្មទៅដាក់ញត្តិនៅស្ថានទូតអូស្ត្រាលី នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA/Yeang Socheametta

2013-10-29

ដោយ វណ្ណ វិចារ

RFA

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានធ្វើបាតុកម្មចំនួន ៥ដងមកហើយ ចាប់តាំងពីមុនថ្ងៃបោះឆ្នោត រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ បាតុកម្មលើកទី១ និងទី២ នៅមុនពេលបោះឆ្នោត គណបក្សប្រឆាំងបានជំរុញឲ្យមានការកែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំ ការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) តាមអនុសាសន៍របស់តំណាងពិសេស ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ អង្គការ សហប្រជាជាតិ និងទាមទារឲ្យ លោក សម រង្ស៉ី ចូលស្រុក។

បាតុកម្មបីលើកក្រោយបោះឆ្នោត គឺធ្វើឡើងព្រោះតែមិនសុខចិត្តនឹងលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ បន្ទាប់ពីចប់មហាបាតុកម្មលើកចុងក្រោយ មានសំណួរជាច្រើនសួរថា តើគណបក្សកាន់អំណាចអាចយល់ព្រមឲ្យតាមអ្វីដែលបក្សប្រឆាំងស្នើឬ ទេ?

ពាក្យចាស់លោកពោលថា សេចក្តីព្យាយាមគង់បានសម្រេច។ ក៏ប៉ុន្តែ ការព្យាយាមរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ អាចបានសម្រេច ឬមិនបានសម្រេច មិនមែនស្ថិតលើតួអង្គបក្សប្រឆាំងតែឯកឯងឡើយ។ ក្រៅពីនោះ មានភាគីបីផ្សេងទៀត ដែលមានឥទ្ធិពលក្នុងបញ្ហានេះ ដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត គណបក្សកាន់អំណាច និងភាគីអន្តរជាតិ។

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តស៊ូសម្រេចបំណងរបស់ខ្លួនតាមរយៈបាតុកម្មចំនួនពីរលើក មុនការបោះឆ្នោត។ បាតុកម្មលើកទី១ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមេសា និងលើកទី២ នៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ដោយទាមទារឲ្យបក្សកាន់អំណាចកែទម្រង់ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងបើកផ្លូវឲ្យ លោក សម រង្ស៉ី ចូលស្រុកវិញ ដោយគ្មានទោសពៃរ៍។ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបដិសេធភ្លាមៗរាល់ការលើកឡើងរបស់បក្សជំទាស់ ដោយចាត់ទុកការទាមទារមិនសមហេតុផល ហើយបក្សកាន់អំណាចមិនអាចធ្វើអ្វីផ្ទុយនឹងច្បាប់ ឬរំលោភការសម្រេចរបស់តុលាការបានឡើយ។

ទន្ទឹមនឹងគ្នានោះ លោក ហ៊ុន សែន ចាប់ផ្ដើមប្រើយុទ្ធសាស្ត្របំបែកបំបាក់កម្លាំងសាមគ្គីរបស់ លោក សម រង្ស៉ី និងលោក កឹម សុខា តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយអាយ៉ៃឆ្លើយឆ្លង ដែលជាខ្សែអាត់រិះគន់គ្នាទៅវិញទៅមករបស់មេបក្សប្រឆាំង។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គណបក្សកាន់អំណាចបានជ្រោមជ្រែង លោក ជុំ ម៉ី ឲ្យធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំង លោក កឹម សុខា និងបានបង្កើតច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអ្នកដែលនិយាយថា គ្មានរបបខ្មែរក្រហម ដែលសំដៅអនុប្រធានបក្សសង្គ្រោះជាតិ រូបនេះថែមទៀត។

ក្រៅពីនោះ បណ្ដឹងប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ទៅកាន់តុលាការបន្តបន្ទាប់គ្នា។ ករណីទី១ ជាបណ្ដឹងរបស់ស្ត្រីម្នាក់ឈ្មោះ សំ ផល្លា ជាម្ដាយរបស់ស្ត្រីដែលអះអាងថា ជាស្រីកំណាន់របស់ លោក កឹម សុខា កាលពីជាង ១០ឆ្នាំមុន ដែលប្ដឹងពីបទប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាក្នុងអំឡុងពេល លោក កឹម សុខា ចុះទៅជួបសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅខេត្តព្រៃវែង។ ករណីទី២ ជាបណ្ដឹង លោក ជុំ ម៉ី ប្ដឹងប្រឆាំង លោក កឹម សុខា ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ ទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ នូវពាក្យដែលចោទថា លោក កឹម សុខា បាននិយាយថា គុកទួលស្លែងជាឆាកដែលវៀតណាម បង្កើត។

នៅពេលដែលឃើញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា វាយបកផ្ទួនៗមកវិញដូចនេះ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដូរយុទ្ធសាស្ត្រពីការធ្វើបាតុកម្ម ទៅជាចលនាឃោសនាចុះជួបពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋាន ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រវិញ។ ចំណែកឯ លោក សម រង្ស៉ី ក៏បានធ្វើនយោបាយនៅក្រៅប្រទេស រហូតដល់ព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិក លូកដៃស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បើកផ្លូវឲ្យមេបក្សប្រឆាំងចូលស្រុកទៀតផង។ ដោយរងគំនាបពីអន្តរជាតិ និងការបន្ទន់ជំហររបស់ លោក សម រង្ស៉ី ព្រមទាំងចលនារបស់មហាជនផងនោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានថ្វាយលិខិតទៅព្រះមហាក្សត្រឲ្យលើកលែងទោសឲ្យមេបក្សប្រឆាំង ចូលស្រុកវិញ ដើម្បីចូលរួមបោះឆ្នោត និងធានាភាពស្របច្បាប់នៃដំណើរការបោះឆ្នោត។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ការប្រកាសទាមទារឲ្យមានកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោត ក៏ត្រូវបក្សទាំងពីររុញដាក់កៀនជញ្ជាំង ហើយខំតែឃោសនារៀងៗខ្លួន។

លុះដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រកាសលទ្ធផលឆ្នោតបណ្ដោះអាសន្ន គណបក្សប្រឆាំងមិនសុខចិត្តទេ និងថែមទាំងប្រកាសធ្វើបាតុកម្មជាបន្តបន្ទាប់។ បាតុកម្មលើកទី៣ គឺចាប់ផ្ដើមធ្វើនៅថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា មានមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ចូលរួម ក្នុងបំណងបដិសេធលទ្ធផលបោះឆ្នោត និងជំរុញឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យ ស៊ើបអង្កេតលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ទីក្រុងភ្នំពេញ កាលថ្ងៃនោះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរដាក់ឲ្យស្ថិតក្នុងគ្រាអាសន្ន ក្រោមការត្រួតពិនិត្យ និងយាមកាមយ៉ាងតឹងរ៉ឹងពីសំណាក់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ។ គណបក្សកាន់អំណាចមិនអើពើឡើយចំពោះបាតុកម្មលើកទី១នេះ ហើយថែមទាំងគំរាមបង្ក្រាបបើសិនណាក្រុមបាតុករហ៊ានផ្លាស់ទីចេញពី ទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។

ទោះជាបែបណាក្តី បាតុកម្មលើកទី១នេះបានប្រាប់បក្សប្រឆាំងថា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនគាំទ្រចលនានេះ តាមរយៈការចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករ ការឧបត្ថម្ភលុយកាក់ ការឧបត្ថម្ភបាយទឹកនាំចំណីសម្រាប់បាតុករជាដើម។ លោក សម រង្ស៉ី និងលោក កឹម សុខា ក៏បានប្រកាសធ្វើបាតុកម្មបន្តទៀតរយៈពេលបីថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី១៥ ១៦ និង១៧ ខែកញ្ញា។ បាតុកម្មលើកនេះ មានមនុស្សម្នាចូលរួមច្រើនជាងលើកមុន បណ្ដាលឲ្យអាជ្ញាធរព្រួយបារម្ភ និងដាក់កម្លាំងការពារបិទផ្លូវស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង រហូតដល់បង្កឲ្យកើតមានអំពើហិង្សានៅស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ រវាងពលរដ្ឋអ្នកគាំទ្របក្សប្រឆាំង និងក្រុមសមត្ថកិច្ចរាប់រយនាក់ ឈានដល់បាញ់សម្លាប់យុវជនម្នាក់ និងចាប់ខ្លួនយុវជនជាច្រើននាក់ដាក់គុក។ ហេតុការណ៍នេះ បានជំរុញឲ្យគណបក្សកាន់អំណាច និងបក្សប្រឆាំង បើកការចរចាភ្លាមៗនៅព្រឹកថ្ងៃទី១៦ និង១៧ ខែកញ្ញា ដើម្បីស្វែងរកច្រកចេញ។ ក៏ប៉ុន្តែ លទ្ធផលនៃការចរចាដែលតំណាងបក្សទាំងពីរប្រាប់អ្នកកាសែតថា ជោគជ័យច្រើននោះ បែរជាអសារបង់ទៅវិញ នៅពេលដែលគណបក្សប្រឆាំងទាមទារឲ្យមានតុល្យភាពអំណាចក្នុងសភា។ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបង្កើតសភា និងរដ្ឋាភិបាលតែឯកឯង ក្រោមការរិះគន់ពីសំណាក់សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋថា ជានយោបាយគ្មានការឯកភាពជាតិ។

មិនត្រឹមតែមិនចូលប្រជុំសភាជាលើកដំបូងទេ តំណាងរាស្ត្របក្សប្រឆាំងបានប្រមូលគ្នាទៅខេត្តសៀមរាប ហើយប្រកាសថា ការប្រជុំសភាដំបូងដែលរៀបចំដោយបក្សកាន់អំណាច ជាការរំលោភរដ្ឋធម្មនុញ្ញដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។ បន្ទាប់មកទៀត គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានប្រកាសធ្វើសមាជប្រជាជន និងធ្វើបាតុកម្មនៅក្នុងខែតុលា។ មន្ត្រីគណបក្សប្រជាជន មួយចំនួន បានប្រាប់អ្នកកាសែតថា បាតុកម្មលើកចុងក្រោយរបស់បក្សប្រឆាំង មិនមានមនុស្សចូលរួមច្រើនទេ ព្រោះពលរដ្ឋកំពុងរងការញាំញីដោយទឹកជំនន់។ ផ្ទុយទៅវិញ មនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ បានបន្តចូលរួមបាតុកម្មជាមួយបក្សប្រឆាំង កាលពីថ្ងៃទី២៣ ២៤ និង២៥ ខែតុលា។ មូលហេតុមួយក្នុងចំណោមមូលហេតុជាច្រើនទៀត ដែលពលរដ្ឋតាមជនបទចូលរួមបាតុកម្មនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ នៅតែមានចំនួនច្រើននោះ គឺបណ្ដាលមកពីមានការឧបត្ថម្ភជាម្ហូបអាហារ និងនំចំណីពីអ្នកគាំទ្រ ដែលជាឈ្មួញមានជីវភាពធូរធារនៅភ្នំពេញ ដែលគេពិបាកស្មានណាស់ថា អ្នកឧបត្ថម្ភម្ហូបចំណីបាតុករនោះ ជាមនុស្សក្នុងជួរគណបក្សកាន់អំណាច ឬអត់?

គណបក្សកាន់អំណាចពិតជាមិនចង់ឃើញឡើយនូវការធ្វើបាតុកម្មជារៀង រាល់ខែនោះទេ ហើយបើសិនជានៅតែមានមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់ចេញមកតវ៉ានោះ ការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនោះ ក៏មិនអាចដើរទៅមុខបានដែរ។ បញ្ច្រាសទៅវិញ វានឹងនាំមកនូវបញ្ហាមួយចំនួនរួមមាន ឈ្មួញរកស៊ីធំៗនឹងចាប់ផ្ដើមដកលុយចេញបន្តិចៗម្តងៗពីស្រុកខ្មែរ អ្នកវិនិយោគខាងក្រៅមិនហ៊ានចូលស្រុក សេវាសាធារណៈមួយចំនួននឹងជួបបញ្ហា ការចំណាយរបស់រដ្ឋនឹងកើនឡើង រាស្ត្រខ្មែរមិនស្ងប់ចិត្តភ័យខ្លាច និងអាចឲ្យកើតវិបត្តិសង្គមនយោបាយទៀតផង។ ពេលដែលបញ្ហារីកកាន់តែធំ គណបក្សទាំងពីរនឹងត្រូវសម្រេចចិត្តថា គួរលើកទ័ពវាយផ្តាច់ព្រ័ត្រ ឬចរចាដើម្បីប្រយោជន៍រួម? បើរដ្ឋាភិបាលវាយបំបែកសម្បុកបាតុករ នោះអាចនឹងនាំឲ្យមានកំហឹងកាន់តែខ្លាំង ការតវ៉ាកាន់តែកញ្ជ្រោល នឹងអាចអន្តរាយដល់សមិទ្ធផលសន្តិភាពដែលខំសាងសង់រាប់ឆ្នាំជាក់ជា មិនខាន។

ចំពោះភាគីអន្តរជាតិវិញ ប្រាកដណាស់ថា គេនឹងមិនគាំទ្រឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដឹកនាំរដ្ឋសភា និងរដ្ឋាភិបាលតែឯងបានទេ ព្រោះថា បើកម្ពុជា បក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដឹកនាំប្រទេសផ្តាច់មុខ នឹងនាំឲ្យឥទ្ធិពលរបស់ប្រទេសលោកសេរីមកលើកម្ពុជា ធ្លាក់ចុះ ហើយចិន នឹងកើនឥទ្ធិពលតែឯង។ ក៏ប៉ុន្តែ ដង្ហើមរស់នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា មួយភាគធំ ពឹងផ្អែកលើវិស័យកាត់ដេរ មានចិន ជាម្ចាស់រោងចក្រភាគច្រើន ហើយសហរដ្ឋអាមេរិក និងអឺរ៉ុប ជាទីផ្សារ។ ចុះបើគេបិទផ្សារ តើខ្មែរគិតយ៉ាងម៉េច? នៅដើមខែតុលា នេះ រដ្ឋាភិបាលបានអំពាវនាវឲ្យពលរដ្ឋគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានចូលរួមក្នុងការកែ ទម្រង់ការបោះឆ្នោត តើការអំពាវនាវរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនេះ បានគិតពីពលរដ្ឋរាប់ម៉ឺននាក់ដែលឈរតវ៉ានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យឬ ទេ? ក្រុមបាតុករឮការសន្យាទេ តែប្រាកដណាស់ថា ពួកគេចង់ឃើញដំណោះស្រាយ។

បាតុកម្មបីថ្ងៃចុងក្រោយ បក្សប្រឆាំងបង្រួមចំណុចតវ៉ាមកនៅពីរចំណុច គឺទាមទារឲ្យប្រទេសជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ជំរុញកម្ពុជា គោរពលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យស្វែងរកយុត្តិធម៌ ជូនម្ចាស់ឆ្នោត។ បើផ្អែកតាមការចង់បានរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នេះ គណបក្សកាន់អំណាចទំនងជាមិនអាចឲ្យបានទេ ព្រោះថា បើសិនជារាប់សន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញមែននោះ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងទទួលលទ្ធផលត្រឹមតែស្មើ ឬខាតដើមប៉ុណ្ណោះ ហើយរបររកស៊ីបែបនេះ អតីតមេទ័ពខ្លាំង លោក ហ៊ុន សែន ប្រហែលជាមិនលេងចូលឡើយ។

ក៏ប៉ុន្តែ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រហែលជាមិនចង្អៀតចិត្តប៉ុន្មានទេ ក្នុងការចែកតំណែងឲ្យមន្ត្រីបក្សប្រឆាំង។ តំណែងប្រធានរដ្ឋសភា និងគណៈកម្មាធិការជំនាញដែលបក្សប្រឆាំងទាមទារពីពេលមុន ហើយបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មិនព្រមឲ្យនោះ ក៏មិនប្រាកដថាមិនបាននោះដែរ តែស៊ីសងលើជំហរបក្សប្រឆាំង និងអ្នកគាំទ្រ៕

អ្នកវិភាគ៖ បាតុកម្មប្រឆាំងទទួលចំណាប់អារម្មណ៍ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស

ក្រុមអ្នកវិភាគមានក្តីរំពឹងថា សម្ពាធទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសអាចនឹងជួយសម្រួលបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយកម្ពុជា។

26 តុលា 2013
សុខ ខេមរា
VOA

វ៉ាស៊ីនតោន — ក្រុមអ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជាខ្លះបានអះអាងថា សកម្មភាពគណបក្សជំទាស់ក្នុងការស្វះស្វែងរកការគាំទ្រពីអន្តរជាតិ ជាពិសេសប្រទេសមហាអំណាចបីរួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកទាក់ទងនឹងវិវាទ បោះឆ្នោតកាន់តែមានការយកចិត្តទុកដាក់និងការគាំទ្រពីសហគមន៍ អន្តរជាតិនិងសហគមន៍ជាតិ។ ក្រុមអ្នកវិភាគមានក្តីរំពឹងថា សម្ពាធទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសអាចនឹងជួយសម្រួលបញ្ហាជាប់គាំង នយោបាយកម្ពុជា។

នៅពេលដែលគណបក្សជំទាស់បន្តធ្វើបាតុកម្មក្នុងប្រទេសនិងដាក់ញត្តិ ទៅកាន់ ប្រទេសមហាអំណាចសំខាន់ៗបីគឺ ស.រ.អា. ចក្រភពអង់គ្លេស បារាំងហើយនឹង អគ្គលេខាធិការ អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីឲ្យមេដឹកនាំពិភពលោកទាំងនេះជួយដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងនយោបាយ កម្ពុជា ក្រុមអ្នកវិភាគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាខ្លះអះអាងថា ការបង្ហាញឆន្ទៈគណបក្សជំទាស់ដូច្នេះនឹងអាចទទួលបានការគាំទ្រ ខ្លាំងឡើងពីពិភពលោកដែលមានឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគនិង ការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងប្រទេស ដែលមានកម្លាំងនយោបាយខ្លាំងក្នុងការជំរុញឲ្យមានការដោះស្រាយ ស្ថានការណ៍នយោបាយជាប់គាំងដោយសារតែវិវាទនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោត។

គណបក្សជំទាស់មិនទាន់ចូលរួមផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ឲ្យបានពេញលេញចំពោះ សភានិងរដ្ឋាភិបាលថ្មីនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅឡើយទេ ក្រោយពីគណបក្សជំទាស់ចាត់ទុកថាការស៊ើបអង្កេតរក យុត្តិធម៌និងការណ៍ពិតនៃការគៃបន្លំលទ្ធផលបោះឆ្នោតជូនម្ចាស់ឆ្នោត ដោយគណៈកម្មាការឯករាជ្យមួយមិនបានកើតឡើង។ គណបក្សជំទាស់បានអំពាវនាវដល់ប្រទេសហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាទីក្រុង ប៉ារីស និងសហគមន៍អន្តរជាតិជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាជាបន្ទាន់ដើម្បីបញ្ជៀស បញ្ហាវិបត្តិនយោបាយនេះកើតឡើង គឺជួយតាមរយៈការមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ជួយតាមរយៈការកាត់ឬផ្អាក ជំនួយផ្ទាល់ដល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ជួយដល់ការរារាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគនិង ដោះស្រាយបញ្ហាកម្ពុជាជាដើម។

លោកអ៊ូ វីរៈ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាបានថ្លែងថា ឥទ្ធិពលអ.ស.ប. និងសហគមន៍អន្តរជាតិគឺទាក់ទងតែនឹងបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច និងជំនួយតែប៉ុណ្ណឹង ទេ។

លោកពន្យល់ថា៖ «ព្រោះអីការប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចណាមួយ មិនប៉ះពាល់អ្នកស្រែចម្ការប៉ុន្មានទេ វានឹងប៉ះពាល់អ្នកវិនិយោគ ជាពិសេសអ្នកវិនិយោគធំៗតែម្តង ហើយភាគច្រើនជាសមាជិកគណបក្សប្រជាជន ឬជាសមាជិករដ្ឋាភិបាល ដែលគណបក្សប្រជាជនពឹងផ្នែកដើម្បីកម្លាំងនយោបាយរបស់ខ្លួនហ្នឹង។ អញ្ចឹងបើពួកគាត់មិនសប្បាយចិត្តពួគគាត់ជាអ្នកជួយជំរុញឲ្យ គណបក្សប្រជាជនឈានមកកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ»។

លោកថ្លែងទៀតថា៖ «ការធ្វើបាតុកម្មឬមួយការបញ្ចេញមតិនៅពេល បច្ចុប្បន្នតាមរយៈសរសេរញតិ្ត ក្តីគឺជាការបង្ហាញឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋទៅសហគមន៍អន្តរជាតិជាទូទៅ មិនមែនសម្រាប់តែប្រទេស១៨ហ្នឹងទេ។ ការបង្ហាញឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋជាទូទៅរឿងហ្នឹង ខ្ញុំមើលទៅឃើញមានប្រសិទ្ធិភាពជាង។ ហើយការបង្ហាញកម្លាំងនៅពេល បច្ចុប្បន្ននេះប្រហែលជាអាចជួយជំរុញឲ្យគណបក្សប្រជាជននិងគណបក្ស សង្គ្រោះជាតិឈានទៅដល់ការជជែកគ្នាប្រហែលជាអាចឈានទៅដល់ការ ព្រមព្រៀងគ្នាណាមួយ»។

រដ្ឋាភិបាលថ្មីរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនទាន់ត្រូវសហគមន៍ អន្តរជាតិ ទទួលស្គាល់ដ៏ទូលំទូលាយនៅឡើយទេ ដោយសារថា គណបក្សជំទាស់ធ្វើ ពហិការ មិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឈ្នះ៦៨អាសនៈអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលម្នាក់ឯងបាននោះ ដោយសារការចោទប្រកាន់ថាមានការគៃបន្លំសន្លឹកឆ្នោតខ្លាំងក្លានោះ។ គណបក្សជំទាស់ក៏បាន ចោទថា ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះកើតចេញពីសភាដែលមានគណបក្សតែមួយ ផ្ទុយពីគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស។

ស.រ.អា.និងសហភាពអឺរ៉ុបដែលជាប្រទេសផ្តល់ការនាំចេញផ្នែក សម្លៀកបំពាក់ ៣ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ និងបណ្តាប្រទេសជាច្រើនទៀតនៅមិនទាន់ ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះទេ ដោយទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតរឿងវិវាទ បោះឆ្នោតនិងដោះស្រាយដោយការពិភាក្សាគ្នារវាងអ្នកនយោបាយទាំងពីរ បក្ស។

នៅក្នុងលិខិតទៅកាន់លោកប្រធានាធិបតីស.រ.អា. បារ៉ាក់ អូបាម៉ា លោក សម រង្ស៉ី និងលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានថ្លែងរ៉ាយរាប់ ថាការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាមិនបានរៀបចំអនុសាសន៍របស់អ្នក រាយការណ៍ពិសេសរបស់អ.ស.ប. ការមិនព្រមបង្កើតគណៈកម្មាការឯករាជ្យស៊ើបអង្កេតលទ្ធផលបោះឆ្នោតដែល មានភាពមិនប្រក្រតីធ្ងន់ធ្ងរ ការរំលោភច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជានៃការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មីដែល នាំឲ្យកម្ពុជាវិលទៅរកការគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សតែមួយ។

ក្នុងលិខិតជាភាសាអង់គ្លេសជូនលោក អូបាម៉ា ដដែលនោះ លោក សម រង្ស៉ី និងលោក កឹម សុខាបានថ្លែងតាមខ្លឹមសារដើមថា៖ «ដោយផ្អែកតាមស្ថានការណ៍ដែលបាន រៀបរាប់ខាងលើ យើងខ្ញុំស្វែងរកជំនួយពីលោកប្រធានាធិបតីដើម្បីធានាការអនុវត្ត កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសដែល ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះតែមួយគត់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជាប់គាំងផ្នែក នយោបាយ បច្ចុប្បន្នសម្រាប់ប្រជាធិបតេយ្យពហុបក្សនិងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិរបស់ យើង»។

មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ទាំងពីរក៏បញ្ជូនលិខិតដូចគ្នានេះដើម្បី ទាមទារឲ្យមេដឹកនាំពិភពលោកជំរុញឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតភាពមិន ប្រក្រតីលទ្ធផល បោះឆ្នោត និងអនុវត្តឡើងវិញឲ្យបានពេញលេញចំពោះសន្ធិសញ្ញាក្រុងប៉ារីសថ្ងៃទី ២៣ខែតុលារឆ្នាំ១៩៩១។ មេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់បានដាក់ជូនមេដឹកនាំ ពិភពលោកតាមរយៈស្ថានទូតរបស់ប្រទេសគេរៀងៗខ្លួនទៅកាន់ នាយករដ្ឋមន្ត្រី អង់គ្លេស លោក David Cameroon ទៅកាន់នាយករដ្ឋមន្ត្រីបារាំង លោក Jean-Marc Ayrault និងលិខិតនិងស្នាមមេដៃជាង២លាននាក់ទៅកាន់លោកអគ្គលេខាធិការអ.ស.ប. បានគីម៊ូនផងដែរ។

លោកបណ្ឌិត ពុទ្ធា ហង្ស នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោត និចហ្វិច បានអះអាងថាការដាក់ញាតិ្ត ការធ្វើបាតុកម្មនេះជាការបន្តកន្ត្រាក់ អារម្មណ៍សហគមន៍អន្តរជាតិនិងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុកក្នុងការរំលឹក បន្ថែមទៀត នូវអ្វីដែលជាការមិនសុខចិត្តរបស់គណបក្សជំទាស់ទាក់ទងនឹង ដំណោះស្រាយ នៃវិវាទបោះឆ្នោត មុននឹងឈានទៅរកការដោះស្រាយអ្វីផ្សេងទៀត។

លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថាទោះបីជាមិនទាន់បានលទ្ធផលភ្លាម តែនេះជាការអង្រួន ជាការគោះជួង ជាការកន្ត្រាក់អារម្មណ៍ ជាបន្តបន្ទាប់ទៀតដើម្បីឲ្យមានចំណាប់អារម្មណ៍ កាន់តែខ្ពស់និងកាន់តែខ្លាំងក្លាឡើង»។

លោកពុទ្ធា ហង្ស បានបន្ថែមថា ទោះជាការតវ៉ាដោយអហិង្សា និងសកម្មភាព បង្គ្រាបរបស់អាជ្ញាធរមិនសូវពុះកញ្ជ្រោលដូចការបោះឆ្នោតមុនមែន តែបញ្ហា កំពុងតែក្តៅគគុកនៅឡើយ ដែលលោកទទូចថា អ្នកនយោបាយត្រូវតែយក ចិត្តទុកដាក់ ហើយចាំបាច់ត្រូវតែដោះស្រាយបញ្ហានេះឲ្យបាន៕

អ្នកវិភាគ៖ ទស្សនកិច្ចនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនអាចជួយដោះស្រាយភាពជាប់គាំងនយោបាយកម្ពុជា

លោក Shinzo Abe នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅប្រទេសព្រុយនេ កាលពីថ្ងៃទី១០ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។

29 តុលា 2013
សុខ ខេមរា
VOA

វ៉ាស៊ីនតោន — នៅពេលដែលមានសេចក្តីរាយការណ៍អំពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនគ្រោងនឹង បំពេញទស្សនៈកិច្ចក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាខាង មុខ ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះបានផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមខ្លះៗថា ស្ថានការណ៍នយោបាយដែលកំពុងជាប់គាំងអាចនឹងដោះស្រាយបានបន្ទាប់ដំណើរ ទស្សនៈកិច្ចនេះ។ ក្រុមអ្នកវិភាគថ្លែងដូច្នេះដោយយោងថា ប្រទេសជប៉ុនធ្លាប់ជួយចូលរួមដោះស្រាយការជាប់គាំងដំណើរនយោបាយដូច ក្រោយការបោះឆ្នោតពីអតីតកាល។

ចំពេលដែលកម្ពុជាកំពុងមានការជាប់គាំងនយោបាយផង ហើយមានសេចក្តីរាយការណ៍ព័ត៌មានអំពីដំណើរទស្សនៈកិច្ចរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន ស្ស៉ីនហ្សូ អាបេ (Shinzo Abe) មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជានៅពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ផងនោះ ក្រុមអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានអះអាងថាដំណើរទស្សនៈកិច្ចនេះអាចនឹង ជួយដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយកម្ពុជាដូចកាលពីអតីតកាលដែរ ទោះបី ជាទស្សនៈកិច្ចរបស់លោក អាបេ ត្រូវគេដឹងថាជាទស្សនៈកិច្ចផ្លូវការដើម្បីពង្រឹងចំណងទាក់ទង មិត្តភាពជាធម្មតាក្តី។

លោក យ៉ង់ គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងសន្តិភាពបានអះអាងថា ជប៉ុននៅតែដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងនយោបាយខ្មែរ ក្នុងការជួយឲ្យកម្ពុជាងើបផុតពីភាពក្រីក្រនិងងើបផុតពីសង្គ្រាម។

«បើយើងមើលការជាប់គាំងនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០០៣ គឺថា២០០៤ដែលមានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិចអាច មក ត្រូវការត្រូវគ្នាវិញ អាចរៀបចំរដ្ឋាភិបាលត្រូវរ៉ូវគ្នាក៏ដោយសារតែការគូសវាស ផ្លូវពីជប៉ុនដែរ។ កាលនោះយើងហៅថាដំណោះស្រាយរបស់ជប៉ុន»។

លោកថ្លែងថាជប៉ុនអាចប្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឬស្នើសុំឲ្យមានការ ដោះស្រាយផ្នែកនយោបាយរវាងគណបក្សទាំងពីរ ព្រោះគេចង់ធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលមួយ រដ្ឋសភាមួយត្រឹមត្រូវ។ ហើយលោកថា បើកម្ពុជាមិនស្តាប់ជប៉ុនទេ នោះនឹងមានបញ្ហាភាពស្របច្បាប់និងជំនួយដល់ប្រទេស។

«បើគណបក្សទាំងពីរហ្នឹងអាចមកធ្វើការជាមួយគ្នាបាន គេក៏មានការផ្តល់ជំនួយ មកឲ្យសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍនានារបស់កម្ពុជាហ្នឹង វាមានភាពងាយស្រួលហើយក៏មិនមានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងចិត្តហើយក៏ មិនខ្លាចការរិះគន់ណាមួយពីបណ្តារភាគីណាមួយនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជាដែរ»។

គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលទទួលបានអាសនៈ៦៨ក្នុងចំណោម១២៣ អាសនៈនៅរដ្ឋសភាបង្កើតរដ្ឋាភិបាលម្នាក់ឯងតាមរយៈសភាមួយដែលគណបក្ស ជំទាស់ធ្វើពហិការមិនទាន់ចូលស្បថកាន់មុខតំណែងដើម្បីផ្តល់ភាព ស្របច្បាប់។ទោះជាមានរដ្ឋាភិបាលធំៗខ្លះដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប ចក្រភពអង់គ្លេសមិនទាន់ទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថ្មីក្តី តែរដ្ឋាភិបាលបរទេសមួយ ចំនួនបានទទួលស្គាល់រួចហើយ។

រដ្ឋាភិបាលខ្លះដូចជាជប៉ុន ជាដើមបានភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌនឹងទទូចឲ្យគណបក្សទាំងពីរដោះសា្រយបញ្ហា វិវាទបោះឆ្នោតដែល គណបក្សជំទាស់របស់លោកសម រង្ស៉ី ចាត់ទុកថាមានការគៃបន្លំសន្លឹកឆ្នោត និងភាពមិនប្រក្រតីធ្ងន់ធ្ងរនោះឲ្យមានតម្លាភាព។

លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគឯករាជ្យម្នាក់ដែលបានឮអំពីព័ត៌មាននៃ ទស្សនៈកិច្ចនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនបានអះអាងថា ជប៉ុនដែលជាម្ចាស់ជំនួយដ៏ធំ សម្រាប់កម្ពុជាទំនងជាអាចជួយដោះស្រាយបានបញ្ហាក្នុងដំណើរ ទស្សនៈកិច្ច នាយករដ្ឋមន្ត្រីអាបេនេះ។

«ខ្ញុំថាប្រហែលគេអាចជួយបានស្ងាត់ៗអញ្ចឹងទៅ ហើយធ្វើអន្តរាគមន៍ផ្ទាល់ៗ អញ្ចឹងទៅ»។

លោកថា កម្ពុជាគួរត្រូវស្តាប់តាមជប៉ុនខ្លះៗដែរកុំឲ្យប្រកាន់ឥទ្ធិពលចិន ខ្លាំងពេកព្រោះកម្ពុជាត្រូវការជំនួយនិងការគាំទ្រផ្សេងពីគ្រប់ ប្រទេស មិនមែនតែចិនឬវៀតណាមតែប៉ុណ្ណោះទេ។

លោក បណ្ឌិត សុខ ទូចសាកលវិទ្យាធិការសាកលវិទ្យាល័យខេមរៈ បានអះអាង ថា ទោះជាប្រទេសជប៉ុនបានទទួលស្គាល់ថា ការបោះឆ្នោតមានលក្ខណៈប្រជាធិបតេយ្យក្តី ក៏ជប៉ុននៅទាមទារឲ្យភាគីកម្ពុជាដោះស្រាយបញ្ហាបោះឆ្នោត ដោយសន្តិវិធីនិងយុត្តិធម៌ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជន។ ហើយអ្នកនយោបាយមានជម្រើសថា តើដោះស្រាយឬបាត់បង់ជំនួយ។

លោកសុខ ទូច ជឿថារដ្ឋាភិបាលជប៉ុននឹងធ្វើតាមអ្វីដែលគេបានឲ្យអនុសាសន៍ ឬលក្ខខណ្ឌរួចហើយនោះ។

«ហើយបើសិនជាមិនត្រូវគ្នា គេ(ជប៉ុន)នឹងមិនផ្តល់អ្វីទៅឲ្យ។ ពេលនោះហើយ យើងដូចជាភ្ញាក់ហើយថា នេះជាជំហររបស់ភាគីម្ចាស់ជំនួយដែលធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយកុំបង្ហាញ នូវភាពខ្លាំងរៀងៗខ្លួនដើម្បីឲ្យប្រទេសជាតិធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិ»។

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីចុងសប្តាហ៍មុនបានធ្វើបាតុកម្មនិងដាក់ ញតិ្តទៅ កាន់សហគមន៍អន្តរជាតិរួមទាំងលោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១៨នៃសន្ធិសញ្ញាក្រុងប៉ារីសដើម្បីជួយ ដោះស្រាយបញ្ហាកម្ពុជា ហើយបញ្ឈប់និងផ្អាកការផ្តល់ជំនួយឬ កម្ចីដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលគណបក្សជំទាស់អះអាងថា ជារដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់ មិនស្របច្បាប់តាមគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស៕

តើបក្សប្រជាជនអាចទទួលយកលក្ខខណ្ឌរបស់បក្សប្រឆាំងមុនការចរចាឬទេ?

លោក ឈាង វុន សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភា ក្នុងកម្មវិធីកិច្ចពិភាក្សាកាលពីយប់ថ្ងៃ២៨ តុលា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA

2013-10-28

ដោយ វិទ្យុ អាស៊ីសេរី

RFA

គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរ គឺបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅតែមានជំហរមិនចុះសម្រុងគ្នាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហា ក្រោយការ បោះឆ្នោត។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ថាបើបន្តចរចាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លុះណាតែគណបក្សនេះ ទទួលយកលក្ខខណ្ឌមួយចំនួនជាមុនសិន។

តើលក្ខខណ្ឌទាំងនោះមានអ្វីខ្លះ ហើយថា តើគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា អាច ឬមិនអាចទទួលយកលក្ខខណ្ឌរបស់គណបក្សប្រឆាំងមុនការចរចា?

សូមស្ដាប់ការឆ្លើយតបរបស់លោក ឈាង វុន សមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនាការ និងព័ត៌មាននៃរដ្ឋសភា និងជាមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានលោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ ជាអ្នកសម្របសម្រួល៖ ដើម្បីស្តាប់ សូមចុចត្រង់នេះ....

បទវិភាគ៖ មេភូមិគប្បីប្ដូរឥរិយាបថមកបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រជាជន

2013-10-29

ដោយ សូត សុខប្រាថ្នា

RFA

ប្រជាពលរដ្ឋ តែងសង្ឃឹមថា អ្នកគ្រប់គ្រងនៅក្នុងភូមិនឹងបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់ខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែ ហាក់ដូចជាមិនដូចការគិតនោះទេ ពីព្រោះថាកន្លងមក មេភូមិ ឬប្រធានភូមិមួយចំនួន មិនបានបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួន ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ តែបែរជាបម្រើផលប្រយោជន៍ឱ្យបក្សនយោបាយច្រើនជាងប្រជាពលរដ្ឋទៅ វិញ។

តើប្រធានភូមិត្រូវប្រកាន់ឥរិយាបថបែបណា ក្នុងការដឹកនាំឱ្យស្របទៅតាមឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ?

ប្រជាពលរដ្ឋស្ទើរគ្រប់ទីកន្លែង បានសម្ដែងនូវការពុំពេញចិត្តទៅនឹងការដឹកនាំរបស់អាជ្ញាធរនៅតាម ថ្នាក់មូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ពិសេសប្រធានភូមិតែម្តង។ អ្វីដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានការមិនពេញចិត្តទៅនឹងអាជ្ញាធរភូមិ របស់ខ្លួន ក៏ដោយសារតែសកម្មភាពរបស់មេភូមិមួយចំនួន ហាក់បីដូចជាមិនបានតាំងចិត្តថា នឹងបម្រើផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យអស់ពីពោះនោះទេ ប៉ុន្តែបែរជាស្ម័គ្រចិត្តដើរតាមបម្រើគោលនយោបាយបក្សជាធំទៅវិញ។

តើអ្វីនឹងអាចកើតឡើង នៅពេលដែលមេភូមិទាំងនោះមិនបានតាំងចិត្តបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបែរបម្រើបក្សនោះ?

បញ្ហាប្រាកដជាមានចោទឡើង សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមាននិន្នាការបក្សនយោបាយមិនស្របនឹងបក្ស ខ្លួន បញ្ហារើសអើង បញ្ហាបក្ខពួកនិយម និងបញ្ហាសង្ស័យគ្រប់ប្រជាពលរដ្ឋណាដែលមិនបានជ្រើសរើសយកគោលដៅ បក្សនយោបាយរួមដូចខ្លួន។ កន្លងមក សកម្មភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមថ្នាក់មូលដ្ឋាន ភាគច្រើនត្រូវបានត្រួតពិនិត្យយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីសំណាក់អាជ្ញាធរភូមិ។ ថ្មីៗនេះ សកម្មភាពចូលរួមក្នុងបក្សនយោបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហាក់បីដូចជានៅមានកម្រិត។ នៅមានកម្រិតត្រង់ថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនទាន់ហ៊ានចេញមុខជាចំហ ដោយសារអ្នកគ្រប់គ្រងពួកគាត់នៅតាមថ្នាក់មូលដ្ឋាន នៅបន្តតាមដានស្ទើរតែរាល់សកម្មភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ មហាបាតុកម្មទាំងបីលើករបស់បក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្រោយការបោះឆ្នោត មានប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនព្រមចេញមុខជាចំហ ហើយមួយចំនួនទៀតនៅមានការលាក់លៀម។ លាក់លៀមពីព្រោះថា ខ្លាចឈ្មោះខ្លួនបានចូលទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់អាជ្ញាធរ។ កាលណាចូលទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅនោះហើយ ពិបាកណាស់ក្នុងការផ្តល់សេវាកម្មផ្សេងៗពីសំណាក់អាជ្ញាធរភូមិ ដែលមាននិន្នាការទៅរកបក្សកាន់អំណាចទាំងនោះ។

មេភូមិមួយចំនួនមិនទាន់បានបំពេញតួនាទីក្នុងការបម្រើផល ប្រយោជន៍ប្រជាជនរបស់ខ្លួនជាធំនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ បែរជាយកផលប្រយោជន៍បក្សនយោបាយខ្លួនជាធំទៅវិញ។ នេះអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតបានថា មេភូមិភាគច្រើនត្រូវបានលើកឡើងឲ្យក្លាយជាអ្នកគ្រប់គ្រង តាមរយៈសែស្រឡាយ ឬបក្ខពួករបស់ខ្លួន ដោយមិនមានការជ្រើសរើសដោយផ្ទាល់ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ដូច្នេះ ទើបបានជាសកម្មភាពរបស់មេភូមិមួយចំនួន គឺធ្វើដើម្បីបក្សខ្លួនទៅវិញ។ កន្លងមក គណបក្សប្រឆាំងតែងតែបានលើកឡើងថា ប្រសិនបើបក្សខ្លួនឈ្នះឆ្នោតដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នោះមេភូមិនឹងត្រូវជ្រើសរើសដោយការបោះឆ្នោត ទើបអាចធានាបានថា ជាមេភូមិដែលជាអ្នកបម្រើប្រយោជន៍ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ។

ទោះជាយ៉ាងក៏ដោយ មេភូមិដែលកើតចេញពីការលើកបន្តុបក្តី មេភូមិដែលកើតចេញពីការជ្រើសរើសដោយការបោះឆ្នោតក្តី គួរត្រូវពិចារណាថា ការដែលខ្លួនមកកាន់តំណែងជាអ្នកដឹកនាំគេនោះ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាលះបង់នូវគំនិតអាត្មានិយម ការគិតផលប្រយោជន៍បក្ស និងគួរត្រូវបញ្ឈប់នូវរាល់សកម្មភាពយកការណ៍ពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋណា ដែលមាននិន្នាការមិនស្របខ្លួន។ ទង្វើបែបនេះ ពុំគួរឲ្យកើតមានទៀតឡើយ ពីព្រោះវានឹងអាចនាំឱ្យមានការរើសអើងនៅក្នុងសង្គម និងអាចឈានទៅដល់ការមិនទុកចិត្តគ្នា និងទាញឲ្យការអភិវឌ្ឍសង្គមមានការធ្លាក់ចុះទៀតផង។

ជាសរុបមក មេភូមិមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ក្នុងការបម្រើផលប្រយោជន៍របស់ ប្រជាពលរដ្ឋ នៅក្នុងសង្គមកម្ពុជា មិនមែនអ្វីដែលមេភូមិមួយចំនួនកំពុងតែប្រព្រឹត្តខ្លួនជាអ្នក ស៊ើបអង្កេតពីប្រជាពលរដ្ឋទាំងឡាយណា ដែលប្រកាន់បក្សនយោបាយខុសពីខ្លួន ដើម្បីរាយការណ៍មកថ្នាក់លើនោះទេ។ ចូលកុំភ្លេចថា កន្លងមក មេឈ្លប មេជំនាញការ អាចយកការណ៍ពីថ្នាក់ក្រោមទៅថ្នាក់លើ ដើម្បីផ្គាប់ផ្គន់មេធំខាងលើ។

ក៏ប៉ុន្តែ ពេលនេះ សកម្មភាពយកការណ៍ប្រជាពលរដ្ឋថ្នាក់មូលដ្ឋាន ទៅប្រាប់ថ្នាក់លើទៀតនោះ វានឹងអាចកាន់តែធ្វើឲ្យប្រជាជនរឹតតែមិនពេញចិត្ត និងម្យ៉ាងទៀត អាចទំនងជាធ្វើឱ្យសំឡេងឆ្នោតនាពេលបោះឆ្នោតធំម្តងៗ កាន់តែធ្លាក់ចុះទៅវិញ។ មេដឹកនាំនៃបក្សនយោបាយ គួរពង្រឹងឡើងវិញចំពោះអ្នកគ្រប់គ្រងតាមមូលដ្ឋាន ពិសេសមេភូមិឱ្យគិតពីប្រយោជន៍រាស្ត្រ និងសុខទុក្ខប្រជាពលរដ្ឋជាធំ មិនមែនធ្វើការបម្រើបក្សជាធំនោះទេ។ ចូរចាំថា សំឡេងឆ្នោតអាចប្រែប្រួលទៅបាន ក៏អាចជាចំណែកមួយនៃការគ្រប់គ្រងនៅតាមថ្នាក់មូលដ្ឋានដែរ។ ដូចនេះ ជាការល្អប្រសើរ មេដឹកនាំនៅតាមថ្នាក់មូលដ្ឋាន គប្បីលះបង់ចោលនូវវប្បធម៌បម្រើបក្សខ្លួន ហើយគួរងាយមកធ្វើសកម្មភាពទាំងឡាយណា ដែលផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ទើបជាការចាំបាច់៕

មូលហេតុបាតុករចូលរួមមហាបាតុកម្មរបស់បក្សសង្គ្រោះជាតិ

ក្បួនហែញត្តិរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តាមបណ្ដោយផ្លូវសុធារស ម្ដុំបូឌីន រាជធានីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅដាក់នៅតាមស្ថានទូតបរទេសមួយចំនួន នៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA/Mom Sophon

2013-10-29
ដោយ ទីន ហ្សាការីយ៉ា
RFA

បាតុកម្មជាជម្រើសចុងក្រោយរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ទាក់ទង នឹងការទាមទារលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដែលគណបក្សនេះចោទប្រកាន់ ថា មានភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនអំពីការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៣ នោះ។

ការធ្វើមហាបាតុកម្មកន្លងមកនេះ ក្រុមបាតុករមួយចំនួនបានបង្ហាញថា អ្វីដែលពួកគាត់មកចូលរួមធ្វើបាតុកម្ម មិនមែនមកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ប៉ុណ្ណោះទេ អ្វីដែលពួកគាត់ចង់បាន គឺធ្វើឲ្យសង្គមមានការផ្លាស់ប្ដូរ ប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាពធូរធារដូចប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងប្រទេសនៅ តំបន់អាស៊ានមួយចំនួនទៀត។

បញ្ហាអយុត្តិធម៌កើតមាននៅក្នុងសង្គម និងភាពក្រីក្រ ជាមូលហេតុដ៏សំខាន់ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមជនបទ មានផ្នត់គំនិតចង់ឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបៀបដឹកនាំប្រទេសរបស់ រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលធានានូវការរីកចម្រើនជីវភាពរបស់ពួកគាត់យ៉ាងពិតប្រាកដ។

ការមកចូលរួមធ្វើបាតុកម្មរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៥ តុលា របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នោះ គឺក្រៅពីទាមទារយកយុត្តិធម៌លទ្ធផលបោះឆ្នោតនោះ គឺពួកគាត់ទាមទារចង់ឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូររបៀបគ្រប់គ្រង ដោយចង់បានប្រទេសកម្ពុជា ប្រកាន់យករបបប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។

ស្ត្រីវ័យចំណាស់ជាង ៧០ឆ្នាំ ឈ្មោះ យាយ កែ បានរៀបរាប់ថា ទោះបីជារូបគាត់មានវ័យចំណាស់ទៅហើយក្ដី ប៉ុន្តែកម្លាំងអ្នកស្រីនៅរឹងមាំដដែល ដើម្បីមកចូលរួមធ្វើបាតុកម្មអហិង្សានេះ។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលធ្វើឲ្យគាត់មានចិត្តតស៊ូលក់ស្រូវ ដើម្បីយកលុយធ្វើសោហ៊ុយមកទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងគោលបំណងទាមទារឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលធានានូវជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ មានជីវភាពធូរធារប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។

អ្នកស្រីបន្ថែមថា សង្គមបច្ចុប្បន្ននេះ មានការរឹតត្បិត មិនបើកសិទ្ធិសេរីភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋទេ ហើយអ្វីដែលគាត់ខំទាមទារនោះ ទោះបីជាអាយុគាត់មិនទាន់បានឃើញសង្គមមានការផ្លាស់ប្ដូរក្ដី ប៉ុន្តែគាត់សង្ឃឹមថា ការផ្លាស់ប្ដូរនេះសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។

បាតុករជាច្រើនទៀត បានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា បញ្ហាចម្បងដែលពួកគាត់មកចូលរួមធ្វើបាតុកម្មនេះ ដោយសារពួកគាត់មិនមានជំនឿទៅលើការសន្យារបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលបង្កើតឡើងដោយឯកបក្ស ថានឹងធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅមានប្រសិទ្ធភាពនោះឡើយ ដោយហេតុថា ក្រៅពីបញ្ហាជីវភាពដែលពួកគាត់ប្រឈមនោះ គឺពួកគាត់ប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនទៀត រួមមាន ការបណ្ដេញចេញពីដីធ្លី តុលាការមិនឯករាជ្យ ការគាបសង្កត់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ល។

ស្ត្រីជនជាតិចាម មួយរូបមកពីស្រុកឈ្នួល ខេត្តក្រចេះ បានមកសម្ដែងពីការឈឺចាប់ ដែលក្រុមហ៊ុនឯកជនបានរឹបអូសយកដីចម្ការរបស់គាត់ និងបណ្ដេញពួកគាត់ចេញពីដីចម្ការ។ គាត់បាននិយាយនៅលើវេទិកាធ្វើបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃទី២៥ តុលា ដែលជាថ្ងៃចុងក្រោយនោះថា អ្វីដែលគាត់នាំគ្នាមកធ្វើបាតុកម្មនេះ ដោយសារតែការឈឺចាប់ពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរ ដែលពួកគាត់ជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងសង្គមគ្មានការពារដោយច្បាប់។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរកំពុងរកវិធីសាស្ត្ររៀងៗខ្លួន ដើម្បីជួបចរចាជាថ្មីម្ដងទៀត ដើម្បីរកដំណោះស្រាយនយោបាយសមស្របមួយដែលអាចទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា ទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់លក្ខខណ្ឌមួយចំនួនមុននឹងជួបចរចាជាថ្មីក្ដី។

ភ្ជាប់ទៅនឹងបញ្ហានេះ អ្នកវិភាគពន្យល់ថា រដ្ឋាភិបាលឯកបក្សនេះ ត្រូវតែទទួលយកលក្ខខណ្ឌរបស់គណបក្សប្រឆាំងខ្លះ ដើម្បីយកទៅធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋាភិបាលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងជាក្ដីសង្ឃឹមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្រោមការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី៥នេះ។

គ្រូបង្រៀនវិទ្យាល័យ បាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ ឈ្មោះ ឃុន វ៉ាត មានប្រសាសន៍ថា លោកបានមកចូលរួមធ្វើបាតុកម្មចំនួនបីថ្ងៃនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថា លោកបានធ្វើគ្រូបង្រៀនជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ មិនធ្វើឲ្យជីវភាពគ្រូមានការផ្លាស់ប្ដូរទេ។ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ជីវភាពគាត់ជួបនឹងបញ្ហាលំបាកដដែល។ លោកអះអាងថា លោកគ្មានជំនឿទៅលើរដ្ឋាភិបាល ថាធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅនោះទេ។ បើអាចធ្វើទៅបានមែននោះ រដ្ឋាភិបាលដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន សែន បានដំឡើងប្រាក់ខែជូនមន្ត្រីរាជការ គ្រូបង្រៀនបានចំនួនច្រើនល្មមអាចចំណាយគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គ្រួសារ របស់ពួកគាត់ហើយ។

ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ មន្ត្រីនាំពាក្យនៃទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក ផៃ ស៊ីផាន បានពន្យល់ថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះនឹងធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅសម្រាប់ការដឹកនាំ ប្រទេសចំនួន ៥ឆ្នាំទៅមុខទៀតនេះ។ លោក ផៃ ស៊ីផាន បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលក្រោមការដឹកនាំរបស់ លោក ហ៊ុន សែន នេះ គឺធ្វើឲ្យប្រទេសមានការរីកចម្រើនជាបន្តបន្ទាប់ និងមាននីតិរដ្ឋជាដើម។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្ដី និស្សិតនៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង ឈ្មោះ យន់ ប៊ុនធៀង មានប្រសាសន៍ថា លោកបានឆ្លៀតពេលល្ងាចទៅចូលរួមធ្វើបាតុកម្មជាមួយគណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៥ តុលា នោះ។ លោក ប៊ុនធៀង លើកឡើងថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលមិនមានយន្តការច្បាស់លាស់ក្នុងការដឹកនាំ ប្រទេសឲ្យមានការរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យទេនោះ ចលនាមហាជន ឬយុវជននឹងផ្ទុះឡើងធ្វើបាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលកាន់តែ ខ្លាំងទៀត ដោយហេតុថា គម្លាតអ្នកមាន និងក្រកាន់តែច្រើន ហើយយុវជនបញ្ចប់ការសិក្សាគ្មានការងារធ្វើ គួបផ្សំនឹងអំពើអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម។

អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចលើកឡើងថា កម្ពុជា អាចមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៧% ក្នុងឆ្នាំ២០១៣ ប៉ុន្តែកំណើននោះ នឹងអាចស្ថិតនៅទ្រឹង ឬគ្មានឱកាសហក់ឡើងទៅប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ឡើយ ប្រសិនបើកម្ពុជា មិនធ្វើកំណែទម្រង់លើគោលនយោបាយកាត់បន្ថយគម្លាតអ្នកមាន និងអ្នកក្រ រួមទាំងពង្រឹងមូលដ្ឋានផលិត ដែលមិនបម្រើប្រជាពលរដ្ឋទូទៅទេនោះ។

ក្រុមប្រជាពលរដ្ឋបានលើកឡើងថា អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលមិនអាចទប់ស្កាត់បាននោះ បញ្ហាអតិផរណា ពោលគឺទំនិញនៅលើទីផ្សារកាន់តែឡើងថ្លៃជាបន្តបន្ទាប់ ហើយចំណូលប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់រកបានតិច មិនអាចទប់ទល់នឹងការចំណាយប្រចាំថ្ងៃបាន។ ម្យ៉ាងទៀត ផលិតផលកសិផល កសិករលក់ក្នុងតម្លៃថោក និងគ្មានទីផ្សារជាដើម។

របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ឆ្នាំ២០១៣ បានរកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋតិចតួចបានទទួលផលពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរៀងរាល់ឆ្នាំ។ អ្នកមាន និងអ្នកក្រនៅកម្ពុជា មានគម្លាតឆ្ងាយពីគ្នាខ្លាំង ហើយប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនប្រមាណ ៨០% មានដីធ្វើកសិកម្មតិចជាងមួយហិកតារ ស្របពេលដែលអ្នកមានអំណាចប្រមាណ ២០% មានដីច្រើនជាង ៥០០ហិកតារ ដែលគ្រប់គ្រងដីផលិតកសិកម្មស្ទើរតែទាំងស្រុងនៅប្រទេសកម្ពុជា។

ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ប្រមាណ ៦លាននាក់ ស្ថិតនៅក្រោមបន្ទាប់ភាពក្រីក្រ មានន័យថា ពួកគាត់មិនអាចរកចំណូលបានប្រមាណ ៥ពាន់រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ។ បន្ថែមពីលើនេះទៀត ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៣លាននាក់ផ្សេងទៀត ងាយនឹងធ្លាក់ក្រោមបន្ទាត់ភាពក្រីក្រដែរ ប្រសិនបើកម្ពុជា មានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត ដូចជា ទំនិញកាន់តែឡើងថ្លៃ និងគ្រោះថ្នាក់ធម្មជាតិផ្សេង៕

NGOs៖ រដ្ឋាភិបាលខកខានមិនបានបញ្ជូនរបាយការណ៍ស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាទៅUN

ក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងពេលមានមហា បាតុកម្មអហិង្សារបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ កាលពីថ្ងៃ៧ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA

2013-10-29

ដោយ វោហារ ជាតិ

RFA

មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកនានា ខកចិត្តយ៉ាងខ្លាំង ចំពោះរដ្ឋាភិបាល ដែលខកខានមិនបានផ្ញើរបាយការណ៍ស្ដីអំពីសិទ្ធិ មនុស្សនៅ កម្ពុជា ជូនទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ តាមកាលកំណត់ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា។

ក្រុមមន្ត្រីអង្គការទាំងនោះបញ្ជាក់ថា ការខកខាននេះអាចនាំឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សបន្តទៅទៀត ក្នុងពេលដែលកម្ពុជា កំពុងជាប់គាំងនយោបាយដូចសព្វថ្ងៃនេះ។ មន្ត្រីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុកមួយចំនួន បានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៩តុលា ថា អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលចង់ដឹងអំពីលទ្ធផលនៃរបាយការណ៍សំខាន់ មួយ ស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេល ៤ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដែលរដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវឡើងបកស្រាយចំពោះមុខអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ ខាងមុខនេះ។

របាយការណ៍សំខាន់នោះ គឺជារបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យសិទ្ធិមនុស្សជាសកល និងទៀងទាត់ ដែលរដ្ឋាភិបាលប្រទេសនីមួយៗ ត្រូវរាយការណ៍អំពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួនជូន អង្គការសហប្រជាជាតិរៀងរាល់ ៤ឆ្នាំម្ដង។

មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាត់ខ្ពស់នៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ការយឺតយ៉ាវដែលរដ្ឋាភិបាលមិនបានផ្ញើរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សទៅអង្គ ការសហប្រជាជាតិលើកនេះ ធ្វើឲ្យមតិជាតិ និងអន្តរជាតិមិនបានដឹងអំពីស្ថានភាពរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា កន្លងមក ដែលគេតែងរិះគន់ថាមានសញ្ញាមិនល្អ។

ចំណែកលោក អ៊ូ វីរៈ ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក៏យល់ដូចលោក អំ សំអាត ដែរ តែលោកថា បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលខកខានមិនបានបញ្ជូនរបាយការណ៍សិទ្ធិមនុស្សទៅ អង្គការសហប្រជាជាតិក្តី ខាងភាគីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលនៅកម្ពុជា និងភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏នឹងចេញរបាយការណ៍អំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែរ នាដើមឆ្នាំ២០១៤ ខាងមុខនេះ។

០៩-មករា-២០១១: អ្នកភូមិបឹងកក់ តវ៉ានៅទីលានសេរីភាព នៅថ្ងៃបញ្ចប់ បន្ទាប់ពីពួកគេបានតវ៉ាអស់រយៈពេលជាច្រើនថ្ងៃកន្លងមក មិនមានដំណោះស្រាយ។

វិទ្យុអាស៊ីសេរី មិនអាចទាក់ទងមន្ត្រីគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលបាន ទេ នៅថ្ងៃទី២៩ តុលា។ ក៏ប៉ុន្តែអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក ម៉ក់ សម្បត្តិ ត្រូវបានកាសែត ឌឺ ខេមបូឌា ដេលី (The Cambodia Daily) ស្រង់សម្ដីថា មូលហេតុយឺតយ៉ាវដូច្នេះ គឺដោយសាររដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចង់ដាក់បញ្ចូលព័ត៌មាននៃទស្សនវិស័យរបស់រដ្ឋាភិបាលស្ដីអំពីការ កែទម្រង់បន្ថែមទៀតក្នុងអាណត្តិនេះ ដូចជាការកែទម្រង់ប្រព័ន្ធតុលាការ និងយុត្តិធម៌ជាដើម។

ក្នុងរយៈពេល ៤ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិ បានសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្កើនការគោរពសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ៩១ចំណុច ក្នុងនោះសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ធ្វើការកែទម្រង់លើចំណុចសំខាន់មួយចំនួន ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ ដូចជា សុំឲ្យកែទម្រង់ប្រពន្ធតុលាការ និងយុត្តិធម៌ កែទម្រង់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បើកឲ្យមានសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ បញ្ឈប់ការបណ្ដេញប្រជាពលរដ្ឋចេញពីលំនៅឋាន និងបញ្ឈប់ការរំលោភដីធ្លីជាដើម។ ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋាភិបាលបានរិះគន់ភាគីអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមទាំងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក ដែលតែងតែគាំទ្រអង្គការសហប្រជាជាតិនោះថា មានចេតនាធ្វើការបម្រើឲ្យបក្សប្រឆាំង៕

លោកជាម យៀប៖ លក្ខខណ្ឌ៣ចំណុចដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លើកឡើងគឺគ្មានបញ្ហានោះទេ

Tuesday, 29 October 2013 15:34
ឃួន សុភ័ក្រ
Khmer International Radio (http://www.vayofm.com)

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានរៀបចំលក្ខខណ្ឌចំនួន៣ចំណុច ដើម្បីត្រៀមចរចាជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលើកទី៣ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយដែលកំពុងកើតមាននៅក្រោយការបោះឆ្នោត។

លក្ខខណ្ឌ៣ចំណុចដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានរៀបចំនោះ គឺទី១ ស៊ើបអង្កេតរកការពិតនៃការបោះឆ្នោត ទី២ ដូរគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និងទី៣ ទទួលយកអនុសាសន៍របស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការ NDI និងអង្គការខុមហ្វ្រែល ជុំវិញដំណើរការបោះឆ្នោត។

ជាការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហានេះ មន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា ចំពោះលក្ខខណ្ឌទាំង៣ចំណុច ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិលើកឡើងនោះ គឺគ្មានបញ្ហាអ្វីនោះទេ សម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយថាទ្វាររបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅតែបើកចំហ ដដែលសម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

ជាបន្ដសូមលោកអ្នកនាងស្ដាប់បទសម្ភាសន៍រវាងឃួន សុភ័ក្រ ជាមួយលោកជាម យៀប តំណាងរាស្ដ្រ និងជាអ្នកនាំពាក្យរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដូចតទៅ៕

ស្តាប់សំលេងសូម Click here....

កថិនទានវត្តសាមគ្គីរង្សី ព្រឹកថ្ងៃទី២៨តុលា២០១៣

Post by Kem Sokha.

គណបក្សប្រឆាំង ធ្វើមហាបាតុកម្មដើម្បីអំពាវនាវឲ្យប្រទេសក្រៅដាក់សំពាធលើរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ

អ្នកគាំទ្រ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ផ្តុំគ្នាហើយគ្រវីទង់ជាតិក្នុងពេលពួកគេតវ៉ានៅក្នុងសួន ប្រជាធិបតេយ្យ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។

25 តុលា 2013
Robert Carmichael
VOA

ភ្នំពេញ៖ បាតុកររាប់ម៉ឺននាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅរាជធានីភ្នំពេញនៅ សប្តាហ៍នេះ ដើម្បីអំពាវនាវឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យមួយទៅលើលទ្ធផល បោះឆ្នោតដែលត្រូវបានគេចោទថាមានការលួចបន្លំ ហើយអំពាវនាវឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសអង់គ្លេស និងបណ្តាប្រទេសដទៃទៀត ធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងបញ្ហាគាំងស្ទះនយោបាយក្រោយការបោះឆ្នោតនៅប្រទេស កម្ពុជា។ បាតុករ ដែលមករាជធានីភ្នំពេញនេះ គឺមកពីគ្រប់ខេត្តក្រុងទាំងអស់។

មហាបាតុកម្មរយៈពេលបីថ្ងៃ ដែលធ្វើឡើងនៅសួនប្រជាធិបតេយ្យនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាគណបក្សប្រឆាំងនៅ ប្រទេសកម្ពុជា ហៅកាត់ជាភាសាអង់គ្លេសថា CNRP។

បាតុករ ចង់ឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយ ទៅលើលទ្ធផលបោះឆ្នោតដែលបានធ្វើឡើងនៅខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ ហើយពួកគេបន្តសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើការប្រឆាំងរបស់ពួកគេចំពោះរដ្ឋាភិបាល ដែលទើបបានបង្កើតថ្មីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលពួកគេនៅតែចោទថា ជារដ្ឋាភិបាលខុសច្បាប់។

កាលពីថ្ងៃពុធដែលជាថ្ងៃទី១នៃការតវ៉ា មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង ១០,០០០ នាក់ បានដើរដង្ហែញត្តិដែលទាមទារឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតជាថ្មីទៀត ដែលមានស្នាមផ្តិតមេដៃរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង ២ លាននាក់ ទៅការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។

នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្សិលមិញនេះ ប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់បានដើរដង្ហែរទៅស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក និងចក្រភពអង់គ្លេស ដើម្បីដាក់សំបុត្រស្នើឲ្យប្រទេសទាំងនោះ ធ្វើអន្តរាគមន៍ក្នុងការដោះស្រាយការជាប់គាំងនយោបាយនៅប្រទេសកម្ពុជា។

បាតុករ រួន សម្បត្តិ ជាកសិករវ័យ៦៧ឆ្នាំ បានថ្លែងថា អ្វីដែលលោកព្រួយបារម្ភនោះ គឺគណបក្សគ្រប់គ្រងអំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានបំភ្លៃលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ លោកចង់ឲ្យអង្គការសហប្រជាជាតិ និងប្រទេសនានាដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក ជំរុញឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតមួយ។

«នេះ គឺជាបញ្ចេញឆន្ទៈរបស់រាស្រ្តខ្មែរជាម្ចាស់ឆ្នោត ដែលលោកបានសម្រេចចិត្តចង់ប្តូរអ្នកដឹកនាំថ្មី ហើយតែវាក្លាយទៅជាអ្នកដែលចាញ់ហ្នឹង នៅតែកាន់អំណាចតទៅទៀត»។

នៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានទទួលកៅអី ៦៨ អាសនៈនៅក្នុងសភាដែលមាន ១២៣ អាសនៈ គ្រាដែលគណបក្សប្រឆាំងវិញ បានទទួលបានអាសនៈជិតទ្វេដងនឹងលើកមុន គឺ ៥៥ អាសនៈ។ ក៏ប៉ុន្តែ ទោះជាដូច្នេះក៏ដោយ គណបក្សប្រឆាំង បានបដិសេធមិនព្រមទទួលយកកៅអីរបស់ខ្លួននៅក្នុងសភានោះទេ ដោយសារតែខ្លួនបានចោទថា លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនោះ មានការលួចបន្លំ។ ចំណែកឯគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាវិញ នៅតែអះអាងថា ខ្លួនបានឈ្នះឆ្នោតនេះ ដោយភាពត្រឹមត្រូវ ហើយបានច្រានចោលការអំពាវនាវឲ្យមានការចូលពាក់ព័ន្ធពីសំណាក់ បរទេស។

សហរដ្ឋអាមេរិក និងបណ្តាបស្ចិមប្រទេសដទៃទៀត បានអំពាវនាវឲ្យភាគីទាំងពីរដោះស្រាយតាមរយៈកិច្ចសន្ទនាដោយសន្តិវិធី ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសទាំងនេះ មិនទាន់ចេញមុខគាំទ្រភាគីណាមួយជាសាធារណៈនៅឡើយទេ នៅក្នុងជម្លោះរឿងបោះឆ្នោតនេះ។

បាតុករ គីម សាន ដែលមានវ័យប្រមាណជា៦០ឆ្នាំ បានថ្លែងថា អ្នកស្រីនិងកូនទាំង៤របស់អ្នកស្រី មិនអាចបោះឆ្នោតបានឡើយ ក្រោយពីឈ្មោះរបស់ខ្លួនត្រូវបានគេដកចេញពីបញ្ជីឈ្មោះ អ្នកបោះឆ្នោត។ នេះ ជាការត្អូញត្អែរដែលកើតមានច្រើននៅក្នុងការបោះឆ្នោតនេះ។

បុរសម្នាក់មកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលជាខេត្តស្ថិតនៅកណ្តាលប្រទេសកម្ពុជា បាននិយាយថា លោកបានបាត់បង់ដីរបស់លោក ទៅលើគ្រួសារដែលមានខ្នងបង្អែកធំ ហើយតុលាការបានកាត់ឲ្យលោកចាញ់ក្តី។ លោកថ្លែងថា ប្រទេសជាតិត្រូវការ មេដឹកនាំដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទុកចិត្តបាន។

«ចង់បានរដ្ឋមន្រ្តីដែលជួយរាស្រ្ត អព្យាក្រិត្យហើយមិនប្រកាន់បក្សពួក មិនប្រកាន់ឧកញ៉ា ចង់ឲ្យមានរដ្ឋាភិបាលជួយ ហើយតុលាការមានយុត្តិធម៌ ហើយខ្ញុំមកនេះ គឺមកដើម្បីឆន្ទៈរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំរកសន្លឹកឆ្នោតខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានបោះឆ្នោតឲ្យឯកឧត្តម កឹម សុខា តែគណបក្សប្រជាជនបានយក ខ្ញុំមិនសុខចិត្តទេ ប្លន់ឆន្ទៈរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំទាមទាររកយុត្តិធម៌វិញ»។

បាតុករជាច្រើនដែលចូលរួមនៅក្នុងមហាបាតុកម្មនេះ បាននិយាយថា ពួកគេមិនអាចទ្រាំនឹងការគ្រប់គ្រងអំណាចដ៏យូររបស់លោកនាយក រដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន តទៅទៀតបានទេ។ គ្រាដែល គេរំពឹងថា មានការគិតដូច្នេះ នៅក្នុងមហាបាតុកម្មនេះ ការបញ្ចេញមតិដូចនេះជាសាធារណៈ គឺជារឿងមួយដែលសូម្បីតែការគិតក៏គ្មានឡើយកាលពី៥ឆ្នាំមុន។ ឥឡូវនេះ នេះជាការគិតរួមមួយ។

អាន ឆយ អាយុ ៥៨ឆ្នាំ បានធ្វើដំណើរពីខេត្តមណ្ឌលគីរី ដែលស្ថិតនៅភាគឦសាននៃប្រទេស។ លោកថ្លែងថា ខេត្តរបស់លោកធ្លាប់មានព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិដូចជា មាសជាដើម។ តែ ឥឡូវនេះ ធនធានធម្មជាតិទាំងនេះ លែងមានទៀតហើយ។

«រ៉ែមាសនិងព្រៃឈើហ្នឹង គឺខ្ទិចខ្ទីអស់ហើយ រ៉ែមាសនៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគីរីនៅក្នុងស្រុកកែវសីមា មានមួយកន្លែងហ្នឹង គឺរលាយអស់ហើយ»។

ប្រជាពលរដ្ឋដូចជា លោក អាន ឆយ លោក រួន សម្បត្តិ និងអ្នកស្រី គីម សាន ជាដើម គឺជាកសិករ ដែលស្ថិតក្នុងវ័យ ៥០ និង៦០ឆ្នាំ ហើយពួកគេធ្លាប់ជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាចយ៉ាងរឹងមាំ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការកាន់អំណាចអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ និងការចោទប្រកាន់ថា គ្រប់គ្រងប្រទេសមិនបានល្អនោះ មានសញ្ញាបង្ហាញថា ក្រុមអ្នកគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទ ហាក់ដូចជាបានរលាយបន្តិចម្តងៗ៕

ប្រែសម្រួលដោយ លី ម៉ូរីវ៉ាន់

បាតុកម្មទាំង៣ថ្ងៃរបស់គណបក្សប្រឆាំងបានចប់ដោយសុវត្ថិភាព

នាយកចាក់សោរទ្វារសាលារៀនមិនឲ្យកូនសិស្សចេញក្រៅ ដែលអាចចូលរួមបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

26 តុលា 2013
ហេង រស្មី
VOA

ភ្នំពេញ — បាតុករស្រែក«ដូរ! ដូរ!»និង«ចុះចេញទៅ!»។ សម្រែកនេះលាន់ឮកក្រើកពាសពេញទីក្រុងភ្នំពេញ ក្នុងខណៈពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មរយៈ ពេលបីថ្ងៃកន្លងទៅនេះ។

ក្រុមបាតុករភាគច្រើន ដែលមិនពេញចិត្តទៅនឹងការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនរយៈពេលជាង៣០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ បាននាំគ្នាស្រែកដោយសំឡេងខ្លាំងនៅតាមវិថីសំខាន់ៗជាច្រើនដើម្បី ដាក់សម្ពាធឲ្យលោកហ៊ុន សែនចុះចេញពីមុខតំណែង។

«ចុះចេញទៅ! ខ្ញុំខ្មាស់ប្រទេសជិតខាងណាស់! អាចោរលក់ជាតិ លក់ទឹកដីឲ្យយួនអស់ហើយ! លក់រ៉ែឲ្យគេយករ៉ែអស់រលីងហើយ មួយថ្ងៃរាប់តោន»! ចុះចេញទៅ! សូមអង្គការសហប្រជាជាតិជួយខ្មែរផង អស់ទឹកដីហើយ»។

ក្រុមបាតុករជាច្រើនម៉ឺននាក់ ដែលដឹកនាំដោយលោកសម រង្ស៊ី និងលោកកឹម សុខាបានដើរដង្ហែដោយសន្តិវិធីតាមផ្លូវលេខ៥១ ផ្លូវនរោត្តម និងផ្លូវម៉ៅសេទុង ដោយស្រែកទាមទារឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរតាំងពីថ្ងៃដំបូងរហូតដល់ថ្ងៃ បញ្ចប់។

ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបរស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញដើរបណ្តើរនិយាយ បណ្តើរនៅកណ្តាលហ្វូងបាតុករថា លោកបានចូលរួមបាតុកម្មរយៈពេលបីថ្ងៃហើយដើម្បីចង់ដឹងថា «តើសន្លឹកឆ្នោតខ្ញុំនៅឯណា?» លោកបានបញ្ជាក់ថាប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនមិនពេញចិត្តនឹងលទ្ធផលនេះ ទេ ដោយសារតែគណបក្សប្រជាជនឈ្នះដោយសារការលួចបន្លំ។

លោកបានទទួចថា ដល់ពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនចុះចេញហើយ។

លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំទាមទារឲ្យគាត់ផ្លាស់ប្តូរចេញពីមុខតំណែងទៅ! ពីព្រោះអ្វីបាត់ទឹកដីអស់ច្រើនណាស់ ប្រជាពលរដ្ឋយំស្រែក ច្រើនណាស់ យំដោយសារតែគាត់។ អញ្ចឹងខ្ញុំទាមទារ ត្រូវតែផ្លាស់ប្តូរចេញ»។

លោកផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យ និងជារដ្ឋលេខាធិការនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បាននិយាយថា ការដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មនិងការពឹងពាក់ប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ច ព្រមព្រៀងទីក្រុងបារីស មិនអាចរកច្រកចេញបានទេ។

លោកនិយាយថា៖«ការទាមទារដាក់សម្ពាធទៅលើរាល់អង្គការទូតទាំងឡាយ ទាំងពួងហ្នឹង ខាងរាជរដ្ឋាភិបាលបានចលនាទូតហ្នឹងឲ្យទទួលញត្តិ។ធ្វើអ្វីគេយល់ ឃើញថា ត្រូវ គេធ្វើទៅ»។

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃសុក្រ ដែលជាថ្ងៃទីបីនៃការដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មនេះ បានបន្តដាក់ញត្តិទៅកាន់ស្ថានទូតចំនួន៥ដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃ កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងបារីសគឺប្រទេសអូស្ត្រាលី រុស្ស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី ជប៉ុន និងប្រទេសចិនកុម្មុយនីស។

ក្នុងចំណោមស្ថានទូតទាំង៥ នេះ មានស្ថានទូតរុស្ស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី ជប៉ុន និងប្រទេសចិនបាននិយាយថា នឹងនាំយកញត្តិរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិទៅជូនថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋា ភិបាលជាអ្នកសម្រេច។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកសម រង្ស៊ី។

លោកសម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានបញ្ជាក់ប្រាប់ក្រុមអ្នកកាសែតថា ស្ថានទូតអូស្ត្រាលីបានគាំទ្រដល់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ុន សែនទេ។

លោកនិយាយថា៖ «រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតនេះទេ មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលលោកហ៊ុន សែនទេ។ ដូច្នេះកុំឲ្យមានការភាន់ច្រឡំ កុំឲ្យបកស្រាយខុសពីការណ៍ពិត»។

ព្រះតេជព្រះគុណមួយអង្គគង់នៅវត្តមួយនៃទីក្រុងភ្នំពេញដែលបាន និមន្តចូលរួមធ្វើមហាបាតុកម្មរយៈពេលបីថ្ងៃ បានសម្តែងការពេញព្រះទ័យនៅពេលដែលបាន ឮលោកសម រង្ស៊ីថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកហ៊ុន សែន។

ព្រះអង្គមានសង្ឃដិកាថា៖«អូ! អាត្មាពេញចិត្ត ហើយសប្បាយចិត្ត ដែលអូស្ត្រាលីគាត់មិនទទួលស្គាល់បែបនេះគឺអាត្មាថា ពេញចិត្ត ហើយប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា»។

ស្ថានទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័តមាន មួយស្តីពីជំនួបជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាននេះមិនបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីមិនបានគាំទ្រលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទេ។

សេចក្តីប្រកាសព័តមានដដែលបានឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលនៃជំនួបជាមួយគណៈប្រតិភូគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោកស្រី Alison Burrows បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីបានជំរុញឲ្យគណបក្សទាំងពីរបន្តការពិភាក្សា របស់ពួកគេដោយរាប់បញ្ចូលទាំងកំណែទម្រង់បោះឆ្នោត។

លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា វាជាសារៈសំខាន់មួយទៀតដែលទ្វារនៅតែបើកចំហរស្វាគមន៍គណបក្ស សង្គ្រោះជាតិដើម្បីទទួលយកអាសនៈនៅក្នុងរដ្ឋសភា៕

អ្នកចូលរួមបាតុកម្មគណបក្សសង្គ្រោះជាតិភាគច្រើនជាជនរងគ្រោះទំនាស់ដីធ្លី

បាតុករច្រើនម៉ឺននាក់ប្រឆាំងនឹងលទ្ធផលការបោះឆ្នោតបានចូលរួមបាតុកម្មគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

26 តុលា 2013

ឃួន ធារ៉ា

VOA

ភ្នំពេញ — ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមកចូលរួមមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិរយៈពេលបីថ្ងៃកន្លង មកនេះ ភាគច្រើនមានប្រវត្តិជាជនរងគ្រោះដោយការរំលោភដីធ្លី រងគ្រោះពីអំពើពុករលួយ និងភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម តាមរយៈប្រព័ន្ធដឹកនាំរដ្ឋសព្វថ្ងៃ។

ខណៈពេលកំពុងដើរមកសម្រាកក្នុងតង់ផ្នែងខាងចុងសួនប្រជាធិបតេយ្យ លោកសឿន ស៊ីណា អាយុ៣៨ឆ្នាំ ជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយការរំលោភដីធ្លីម្នាក់មកពីឃុំគោលមេទ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានការឈឺចាប់ណាស់ដែលអាជ្ញាធរ និងអ្នកមានអំណាចរំលោភយកដីពលរដ្ឋអស់។ ខ្ញុំឈឺចាប់ណាស់ ទើបមកចូលរួមនេះដើម្បីឱ្យរដ្ឋាភិបាលចុះចេញពីអំណាច។ បើមិនដូច្នេះទេ ពលរដ្ឋនឹងស្លាប់ហើយ។ ការឈឺចាប់របស់ខ្ញុំប្រៀបដូចជាគេមកសម្លាប់ទាំងរស់។ ពលរដ្ឋក្រីក្រ ដូច្នេះពេលបាត់បង់ដីអញ្ចឹងនាំគ្នាធ្វើចំណាកស្រុកសឹងតែរកអ្នក នៅក្នុងភូមិគ្មាន»។

បុរសដែលមានសម្បុរខ្មៅស្រអែម និងចងក្បាលហ្នឹងក្រណាត់ដែលសរសេរថា «មានយុត្តិធម៌ មានសន្តិភាព»ម្នាក់នេះ បានឱ្យដឹងថា ដីទំហំ៧៤០ហិចតារបស់ពលរដ្ឋសរុប១៥០គ្រួសារក្នុងភូមិរបស់លោក ត្រូវបានអាជ្ញាធរដកទៅប្រគល់ឱ្យឈ្មួញស្តុកស្តម្ភម្នាក់ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបងដើម្បីដាំដំឡូងមីវិញ។

លោកសឿន ស៊ីណាបន្ថែមថា ពលរដ្ឋរងគ្រោះបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការ និងគ្រប់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរួចហើយ ប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយ។ ដូច្នេះទើបពួកគាត់សម្រេចចិត្តមកគាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

ចំណែកឯបាតុករម្នាក់ទៀត លោកចក់ ហួរ អាយុ៣០ឆ្នាំ ថ្លែងដោយកំហឹងថា លោកមកចូលរួមមហាបាតុកម្មនេះ ដោយសារប្រទេសវៀតណាមបានបង្ខិតព្រំដែនរំលោភយកដីស្រែចម្ការពីដូនតា របស់លោក។

«ខ្ញុំជាអ្នកដែលរស់នៅតាមព្រំដែន ដូច្នេះអ្វីដែលឈឺចាប់បំផុតគឺការបាត់បង់ដីធ្លី និងស្រែចម្ការ ដែលជាទីសង្ឃឹមរបស់ខ្ញុំ។ ជនជាតិវៀតណាមគេមិនឱ្យធ្វើទេ។ ដីស្រែពីដូនតារបស់យើង ឥឡូវគេធ្វើព្រំដែនព័ទ្ធយក ឈប់ឱ្យយើងធ្វើស្រែហើយ។ ខ្ញុំមិនដឹងជាមានមធ្យោបាយអ្វីទេគឺមានតែមកចូលរួមបាតុកម្ម ដើម្បីតស៊ូទាមទារយកដីស្រែពីដូនតាមកវិញ»។

លោកចក់ ហួរបានបាត់បង់ដីស្រែទំហំ២,៥ហិចតាដែលគាត់ធ្វើតជំនាន់មកហើយ។

លោកមិនបានទទួលសំណងអ្វីទាំងអស់ នៅពេលអាជ្ញាធរវៀតណាមបោះបង្គោលកំណត់ព្រំដីរបស់ខ្លួនកាលពី២ឆ្នាំ មុន។ អ្នកភូមិរបស់លោកប្រហែល២០០នាក់ផ្សេងទៀត ដែលរងគ្រោះដោយការបាត់បង់ដីដូចគ្នានេះ ក៏បានមកចូលរួមដែរ។ ការបាត់បង់ដីស្រែធ្វើឱ្យបុរសជាកសិករម្នាក់នេះធ្លាក់ខ្លួនក្លាយ ជាកម្មករស៊ីឈ្នួលដាំដំឡូងមីឱ្យគេ។

បុរសវ័យចំណាស់ជនជាតិកម្ពុជាក្រោមម្នាក់ ដែលឈរក្បែរនោះ បាននិយាយដោយសូមមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះខ្លាចអាជ្ញាធរវៀតណាមធ្វើបាប ពេលត្រឡប់ទៅស្រុកកំណើតវិញ។ បុរសនេះមកពីខេត្តឃ្លាំង ទឹកដីកម្ពុជាក្រោមដែលសព្វថ្ងៃស្ថិតក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ លោកថ្លែងថាលោកនិងជនជាតិខ្មែរកម្ពុជាក្រោមប្រមាណ៣០នាក់ផ្សេងទៀត តែងតែឆ្លងដែនមកចូលរួមមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយសារការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញកាន់តែខ្លាំងពីសំណាក់ រដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។

«ចំពោះបញ្ហាគឺថា កៀបសង្កត់ណាស់នៅទីនោះ គឺថា ពេលយុវជនយើងគ្រាន់តែផឹកកាហ្វេពេលព្រឹកជុំគ្នា វាតាមដាន ហើយដល់ល្ងាចឡើង មេភូមិមេឃុំគេហៅយើងទៅសាកសួរ ហើយថា យើងជំនុំរឿងអីគឺថា ពិបាកណាស់ មិនដឹងគិតយ៉ាងម៉េចទេ។ យើងមកទីនេះជួយបាតុកម្ម។ ពេលគណបក្សប្រឆាំងឈ្នះ គេជួយបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សពលរដ្ឋកម្ពុជាក្រោមឱ្យប្រសើរឡើងបន្តិច»។

លោកសេង ស៊្រុន អាយុ៤៩ឆ្នាំកំពុងអង្គុយជុំគ្នាជាមួយបាតុករដទៃទៀត។លោកមាន សម្បុរស និងពាក់អាវពណ៌ស។ លោកមកពីស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម។ លោកថ្លែងថា លោកចូលរួមដើម្បីរកយុត្តិធម៌ជូនម្ចាស់ឆ្នោត។

«យើងខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់គ្នា សុខចិត្តចូលរួមមហាបាតុកម្ម ដោយមិនគិតពីជីវភាពលំបាកក្នុងគ្រួសារទេ។ សព្វថ្ងៃប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ៗដែលមកនេះគឺខ្វះមុខខ្វះក្រោយ ប៉ុន្តែដោយសារកំហឹងឈឺចាប់ បានជាមកទាមទារយុត្តិធម៌ និងស្វែងរកការណ៍ពិត ថាតើសន្លឹកឆ្នោតប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងបាត់ទៅណា?»

ពេលចៅស្រីគាត់កំពុងគេងលើភ្លៅ អ្នកស្រីធុច សំនៀងនិយាយបណ្តើរ បក់ផ្លិតឱ្យចៅបណ្តើរ។ គាត់និយាយថា ការចូលរួមនេះគឺដើម្បីភាពយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម។

«ខ្ញុំមានការឈឺចាប់ក្នុងការដឹកនាំសព្វថ្ងៃរបស់រដ្ឋាភិបាល និងភាពអយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម។ ក្នុងការកាត់ក្តី អ្នកក្រមិនដែលឈ្នះម្តងណាទេ។ អ្នកមានដឹងតែគេឈ្នះ។ ខ្ញុំមានការឈឺចាប់បំផុតក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការ។ អញ្ចឹងខ្ញុំចង់ប្តូរអ្នកដឹកនាំ»។

អ្នកស្រីសំនៀងតែងតែនាំចៅមកចូលរួមបាតុម្មនៅពេលរសៀល បន្ទាប់ពីជូនចៅចេញពីរៀននៅពេលព្រឹក។

អ្នកស្រីប៊ូ សារុំ អាយុ៤៧ឆ្នាំកំពុងអង្គុយជំនុំគ្នាជាមួយស្ត្រីចំណាស់ម្នាក់។ អ្នកស្រីមកពីស្រុកពញាក្រែក ខេត្តកំពង់ចាម។ អ្នកស្រីជាអាជីវករលក់បបរ។ អ្នកស្រីរំពឹងថា ការដឹកនាំរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចជួយជីវភាពគ្រួសារអ្នកស្រីឱ្យ ធូរធារជាងនេះ។

«មកចូលរួមនេះដើម្បីឱ្យប្រទេសបានរីកចម្រើន ឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយបានសិរីសួស្តី ដូចប្រទេសគេដទៃ។ អាជីវកម្មកៅស៊ូក៏ដោយ ធ្វើការអ្វីៗឱ្យបានរីកចម្រើន ដោយមានប្រទេសអន្តរជាតិគេជួយដឹកនាំអញ្ចឹង។ ពេលខ្ញុំយកកូនខ្ញុំទៅពេទ្យ សូមមើលកូនខ្ញុំផង! ពេលខ្ញុំយកកូនមកពេទ្យ គេអត់មើលកូនខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំសូមថ្នាំគេមួយគ្រាប់ គេអត់ឱ្យខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំដើរយំពេញភ្នំពេញ។ ខ្ញុំឈឺចាប់ណាស់»។

ក្រៅពីនិយាយពីការរងគ្រោះដែលពួកគេជួបប្រទះ បាតុករភាគច្រើនដែលវីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកបានជួបសម្ភាសន៍ ក៏បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នពីបញ្ហាពុករលួយ ការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ការផ្តល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាជនអន្តោប្រវេសន៍ខុសច្បាប់ និងបញ្ហាព្រំដែនជាដើម។

លោកជាម យៀប តំណាងរាស្ត្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ថ្លែងថា ករណីដែលពលរដ្ឋលើកឡើងទាំងនេះមានកម្រិតតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។

«ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំប្រទេសកម្ពុជា យើងមិនអាចជៀសផុតពីកង្វះខាតដែលមានហ្នឹងទេ ពីព្រោះកូនយើងតែពីរនាក់យើងពិបាកគ្រប់គ្រងផង។ ដូច្នេះទម្រាំយើងដឹកនាំប្រទេសជាតិដែលមានប្រជាជន១៤,៥លាននាក់ ដូច្នេះសមាជិកគណបក្សខ្លះមានការរំលោភអញ្ចឹង។ ប៉ុន្តែលោកអត់បណ្តែរបណ្តោយទេគឺដាក់ទោសទណ្ឌតាមអ្វីដែលបាន ប្រព្រឹត្ត»។

គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត បានសន្យាជាមួយម្ចាស់ឆ្នោតថា ខ្លួននឹងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងនោះនៅពេលដែលគណបក្សខ្លួនឈ្នះ ឆ្នោត៕

លទ្ធផលនៃមហាបាតុកម្មបីថ្ងៃរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ

លោក សម រង្ស៊ី (ស្ដាំ) ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោក កឹម សុខា (កណ្ដាល) អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្នុងវេទិកាអ្នកស្ដាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី នៅថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។ RFA/Mom Sophon

2013-10-25
ដោយ ជុន ច័ន្ទបុត្រ
RFA

វាគ្មិនកិត្តិយសចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ លោក សម រង្ស៊ី ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងលោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

អ្នកសម្របសម្រួល៖ លោក ជុន ច័ន្ទបុត្រ

ស្ដាប់ផ្ទាល់៖ បទសម្ភាសន៍ដោយ click here...

មេដឹកនាំបក្សសង្គ្រោះជាតិដឹកនាំក្បួនហែញត្តិទៅដាក់នៅស្ថានទូត៥

2013-10-25

ដោយ យាង សុជាមេត្តា

RFA

ក្រុមបាតុករជាច្រើនម៉ឺននាក់ ដែលដឹកនាំដោយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូត៥ប្រទេសបន្ថែមទៀត នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា។ ក្នុងនោះ មានប្រទេសអូស្ត្រាលី រុស្ស៊ី ជប៉ុន ឥណ្ឌូនេស៊ី និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។ ក្នុងនោះ អូស្ត្រាលី ដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីដ៏សំខាន់មួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុង ប៉ារីស បានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោត និងរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ដែលកើតឡើងក្រោយការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៣។

ប្រទេសអូស្ត្រាលី ក៏ចង់អោយមានការបោះឆ្នោតមួយប្រកបដោយភាពសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ផងដែរ។

ព័ត៌មាននៃការមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោត និងការមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលេចឮឡើង បន្ទាប់ពី លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា បានជួបឯកអគ្គរាជទូតអូស្ត្រាលី ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងពេលដែលមេបក្សប្រឆាំងទាំងពីរបានយកញត្តិទៅដាក់នៅស្ថានទូត ប្រទេសនេះ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។

ថ្លែងទៅកាន់អ្នកយកព័ត៌មាន បន្ទាប់ពីប្រគល់ញត្តិរួច លោក សម រង្ស៊ី មានប្រសាសន៍ថា មន្ត្រីឯកអគ្គរាជទូតប្រទេសអូស្ត្រាលី ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ជាមួយលោកថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី បដិសេធមិនទទួលស្គាល់ចំពោះការបោះឆ្នោតនៅប្រទេសកម្ពុជា ឡើយ។ ប្រទេសអូស្ត្រាលី ក៏មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះដែរ។

លោក សម រង្ស៊ី៖ «អម្បាញ់មិញនេះ គណៈប្រតិភូថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានជួបលោកស្រីឯកអគ្គរាជទូតប្រទេសអូស្ត្រាលី។ ចំណុចដែលសំខាន់ គាត់បានបញ្ជាក់ប្រាប់យើងថា គាត់សុំបដិសេធ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី មិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតនេះទេ មិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាល លោក ហ៊ុន សែន ទេ ដូច្នេះកុំអោយមានការភាន់ច្រឡំ កុំអោយមានការបកស្រាយខុសពីការពិត។ ប្រទេសអូស្ត្រាលី ទទួលស្គាល់កម្ពុជា ត្រូវមានរដ្ឋមួយ ប៉ុន្តែមិនទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាលណាទាំងអស់ អត់ទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតទាំងអស់ ជាពិសេសការបោះឆ្នោតថ្មីៗនេះ»។

ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក កឹម សុខា អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានចូលជួបឯកអគ្គរាជទូតប្រទេសអូស្ត្រាលី ជាមួយ លោក សម រង្ស៊ី ផងដែរនោះ បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី បានបញ្ជាក់ប្រាប់លោកថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី មានតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១។ ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី មិនអាចបោះបង់ចោលនូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បាននោះទេ។

លោក កឹម សុខា៖ «យើងបានបញ្ជាក់ហើយថា ប្រជាពលរដ្ឋយើងចង់បានយុត្តិធម៌ ការបោះឆ្នោតយុត្តិធម៌ហ្នឹងហើយ គឺសិទ្ធិ យុត្តិធម៌ហ្នឹងហើយ គឺជាប្រជាធិបតេយ្យ គេឯកភាពជាមួយអ្វីដែលជាការលើកឡើងរបស់យើងនេះ។ ដូច្នេះ បាតុករយើងចង់បានយុត្តិធម៌ការបោះឆ្នោត។ កន្លងមក អាណត្តិទី៥ នេះ គេថា គេក៏ចង់អោយមានការបោះឆ្នោតនេះ អោយមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវ យុត្តិធម៌ដូចដែលប្រជារាស្ត្រយើងចង់បានអ៊ីចឹងដែរ»។

តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក ឈាង វុន បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងវេទិកាអ្នកស្តាប់វិទ្យុអាស៊ីសេរី កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣ ថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទទួលការអបអរសាទរពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសអូស្ត្រាលី រួចហើយ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតអាណត្តិទី៥ នេះ។ លោកថែមទាំងលើកឡើងថា ក្នុងក្របខ័ណ្ឌការទូត ប្រទេសមួយមិនអាចមានសិទ្ធិទទួលស្គាល់ ឬមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោតក្នុងប្រទេសណាមួយឡើយ ប៉ុន្តែប្រសិនបើគេយល់ថា ការបោះឆ្នោតនោះប្រកបដោយលក្ខណៈយុត្តិធម៌ និងអាចទុកចិត្តបាន នោះគេនឹងធ្វើការអបអរសាទរ។

លោក ឈាង វុន៖ «កិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស នេះ អ្នកដែលផ្ដើមគំនិត គឺប្រទេសអូស្ត្រាលី ហើយប្រធាននៃកិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹងមានប្រទេសពីរ ប្រទេសបារាំង និងឥណ្ឌូនេស៊ី។ ហើយបើយើងមើលក្រោយការបោះឆ្នោតនេះ យើងបានទទួលការអបអរសាទរពីនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី ចំពោះសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ មិញប្អូន ច័ន្ទបុត្រ លើកឡើងថា បើមានប្រទេសណាមួយផ្ដួចផ្ដើមអោយមានការធ្វើអីនោះណា សើរើអីៗហ្នឹង ខ្ញុំយល់ថា ទី១ ប្រទេសហ្នឹងមិនល្ងង់ឆោតទេ ព្រោះអ្នកហត្ថលេខីមានច្រើនណាស់ ហើយបើមានតែប្រទេសមួយហ្នឹងទៅសើរើទៀត ប្រហែលជាមានការលំបាក»។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី លោក ថូនី អាប់បត (Tony Abbott) បានផ្ញើលិខិតជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៣។ នៅក្នុងលិខិតនោះ លោក អាប់បត បានសរសេរថា លោកសូមសម្ដែងនូវការអបអរសាទរចំពោះ លោក ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវបានតែងតាំងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ លោក អាប់បត ក៏បានសរសេរថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី មានការគាំទ្រជាយូរណាស់មកហើយ ចំពោះដំណើរការនៃប្រជាធិបតេយ្យ ភាវូបនីយកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលសម្រេចបានចាប់តាំងពីកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស និងតាមការបោះឆ្នោតតាមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាលើកដំបូងនៅឆ្នាំ១៩៩៣ ក្រោមការជួយជ្រោមជ្រែងរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។

លោក អាប់បត សរសេរបន្តថា ស្ថិតក្នុងបរិបទនេះ លោកសូមស្វាគមន៍ចំពោះការរៀបចំការបោះឆ្នោតប្រកបដោយសន្តិភាពនា ពេលថ្មីៗនេះ និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៅថ្ងៃទី១៦ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣។ លោក អាប់បត ក៏រំពឹងផងដែរថា ដំណើរការសម្របសម្រួលរវាងគ្រប់គណបក្សទាំងអស់ គឺជាការធានាបាននូវសន្តិភាព និងសន្តិសុខដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់អនាគតប្រទេសកម្ពុជា។

ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងរបស់ លោក សម រង្ស៊ី អំពីការមិនទទួលស្គាល់ការបោះឆ្នោត និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បច្ចុប្បន្ន ស្ថានទូតប្រទេសអូស្ត្រាលី ប្រចាំនៅកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយ នៅថ្ងៃទី២៥ តុលា ថា នៅក្នុងជំនួបជាមួយមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង លោកស្រីឯកអគ្គរាជទូត អាឡីស៊ិន ប៊ូរ៉ូ (Alison Burrows) មានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី មានការប្ដេជ្ញាយ៉ាងមុតមាំ និងយូរអង្វែង ចំពោះដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យ ភាវូបនីយកម្ម បន្តលើកកម្ពស់ និងលើកទឹកចិត្តអោយមានការគោរព និងអនុវត្តសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាននៅកម្ពុជា ព្រមទាំងបន្តធ្វើការក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយកម្ពុជា ដើម្បីស្ដារ និងអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា បន្តទៀត។ លោកស្រីក៏បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសអូស្ត្រាលី ជំរុញអោយភាគីទាំងពីរបន្តការពិភាក្សា ដែលរួមមានកំណែទម្រង់ការបោះឆ្នោតផងដែរ ហើយថា វាចាំបាច់ដែលទ្វារនៅតែបើកចំហសម្រាប់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីទទួលបានអាសនៈរបស់ខ្លួនក្នុងរដ្ឋសភា។

ក្នុងមហាបាតុកម្មអហិង្សារយៈពេល ៣ថ្ងៃ របស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ មេដឹកនាំគណបក្សមួយនេះ បានដង្ហែញត្តិស្នាមមេដៃគាំទ្រទៅដាក់នៅការិយាល័យឧត្តមស្នងការ អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ប្រចាំនៅកម្ពុជា និងនៅស្ថានទូតបរទេសមួយចំនួន ដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស ថ្ងៃទី២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ដើម្បីទាមទារអោយប្រទេសទាំងនេះជួយដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយនៅកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ន និងអោយមានការគោរពអោយបានពេញលេញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស។ ស្ថានទូតបរទេសទាំងនោះ រួមមាន ស្ថានទូតប្រទេសបារាំង ចក្រភពអង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី រុស្ស៊ី ជប៉ុន ឥណ្ឌូនេស៊ី និងចិន។ ស្ថានទូតទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែបានទទួលយកញត្តិរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយសន្យាថានឹងនាំយកញត្តិទាំងនេះប្រគល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ ប្រទេសពួកគេ៕

ស្ថានភាពសន្តិសុខ៣ថ្ងៃនៃមហាបាតុកម្មអហិង្សារបស់បក្សសង្គ្រោះជាតិ

2013-10-25
ដោយ ដែន អយុធ្យា
RFA

ថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានអះអាងថា មហាបាតុកម្មអហិង្សារយៈពេល ៣ថ្ងៃ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ និងការដើរហែក្បួនតាមផ្លូវសាធារណៈ បានទទួលជោគជ័យ និងគ្មានអំពើហិង្សា។ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិល និងមន្ត្រីស្ថាប័នប្រដាប់អាវុធ បានទទួលស្គាល់ថា មហាបាតុកម្មរៀបចំដោយបក្សប្រឆាំងលើកនេះ អ្នករៀបចំកម្មវិធី និងអាជ្ញាធរសហការគ្នាបានល្អ។

លោក យឹម សុវណ្ណ មន្ត្រីនាំពាក្យ និងជាបេក្ខជនជាប់ឆ្នោតតំណាងរាស្ត្រអាណត្តិទី៥ មណ្ឌលភ្នំពេញ បានចាត់ទុកមហាបាតុកម្ម ៣ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែតុលា មានសន្តិសុខ និងមានសុវត្ថិភាពល្អ។

មន្ត្រីរៀបចំបាតុកម្មរូបនេះ បានអះអាងថា ទាំងការប្រមូលផ្តុំក្រុមបាតុករ និងដើរហែក្បួនយកញត្តិតវ៉ាលទ្ធផលបោះឆ្នោត ដើម្បីដាក់ជូននៅការិយាល័យឧត្តមស្នងការសហប្រជាជាតិ និងការដាក់ញត្តិជូនស្ថានទូតចំនួន៨ ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ មានស្ថានទូតបារាំង អង់គ្លេស សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន អូស្ត្រាលី រុស្ស៊ី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងចិន ក៏គ្មានការរាំងស្ទះ និងគ្មានការរារាំងពីអាជ្ញាធរដែរ។

«សំឡេង»

មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងរូបនេះ បានស្នើឲ្យរដ្ឋាភិបាល និងថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចនានា ឲ្យបន្តសហការ និងអនុវត្តកាយវិការអហិង្សាដូចពេលនេះ យកទៅអនុវត្តជាមួយរាល់ការជួបជុំ ឬបាតុកម្មនានាលើកក្រោយទៀត។

ដូចគ្នាដែរ មន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ដែលតាមឃ្លាំមើលការដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សសង្គ្រោះ ជាតិ ទាំងយប់ថ្ងៃអស់រយៈពេល ៣ថ្ងៃមកនេះ ក៏បានវាយតម្លៃថា បាតុកម្មលើកនេះគ្មានអំពើហិង្សាទេ ព្រោះអាជ្ញាធរមិនបានបិទផ្លូវនាំឲ្យរាំងស្ទះដល់ការធ្វើដំណើរ ឆ្លងកាត់របស់ក្រុមបាតុករទេ។

លោក អំ សំអាត មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ (Licadho) មានប្រសាសន៍ថា ដើមហេតុនាំឲ្យកើតមានអំពើហិង្សារវាងក្រុមបាតុករ និងសមត្ថកិច្ចចម្រុះក្នុងបាតុកម្មកន្លងទៅ គឺបណ្ដាលមកពីអាជ្ញាធរបានបិទផ្លូវ និងពង្រាយកម្លាំងរារាំងក្រុមបាតុករមិនឲ្យចេញ ឬចូលក្នុងក្រុង។ លោកបានអំពាវនាវដល់ថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នប្រដាប់អាវុធ ឲ្យបញ្ឈប់រូបភាពដាក់ពង្រាយកម្លាំង ឬបិទផ្លូវសាធារណៈ ពេលមានពិធីជួបជុំសម្ដែងមតិរបស់ពលរដ្ឋ ឬអ្នកពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗនាថ្ងៃអនាគត។

«សំឡេង»

មន្ត្រីនាំពាក្យកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស លោក ខេង ទីតូ មានប្រសាសន៍ថា ការដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មរបស់គណបក្សប្រឆាំងលើកនេះ គ្មានអំពើហិង្សា និងមានរបៀបរៀបរយល្អ។ លោកថា បាតុកម្មនេះកម្លាំងចម្រុះបានជួយសហការ ហើយអ្នករៀបចំកម្មវិធីក៏គោរព និងអនុវត្តតាមច្បាប់ ឬសេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានត្រឹមត្រូវ។

«សំឡេង»

ការដឹកនាំធ្វើមហាបាតុកម្មអហិង្សា ៣ថ្ងៃ របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា បានបញ្ចប់នៅម៉ោងជាង ៤រសៀលថ្ងៃសុក្រ ទី២៥ ខែតុលា។ ហើយក្រុមបាតុករមកពីតាមបណ្ដាខេត្តនានា ក៏បានរំសាយ និងបានវិលទៅកាន់លំនៅឋានរៀងៗខ្លួនវិញ៕

Authors' Unaccountability

On behalf of Khmer youth, youth of Cambodia, all kinds of ways we have to do something to serve our society by peaceful methods as much as we can. Cambodians are still crying for real democracy--both they need food to eat and they can't live without democracy.

Blogging is a first step and possible way which we can start our purpose from now. Actually, we have developed this blog in order to share any information related to Cambodia is to aim at republishing some articles, pictures, video-clips and other things to the world.

Contrarily, we all are not responsible for the accuracy, compliance, copyright, legality, decency, or any other aspect of the content of any page in this blog. If you have any legal issues please contact appropriate media file owners, hosters or authors because all articles, pictures, video-clips here taken from the various sites on internet, magazine, newspaper, bloggers, website, youtube.com and other media.

We will remove anything "text, pictures, or video-clips" whatever relevant with you immediately, if you don't like your pictures or clips to be online on our blog, please email our team at lgm838@gmail.com.

Pages

Wednesday, October 30, 2013